Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UPODSTAWUSTROJOWEGOPRZEWROTU
SL)iArmiiKrajowej(wyłamywaniesięczęściBatalionówChłopskich).Napoczątku
1944r.takąwłaśnieocenęsformułowałoBiuroInformacjiiPropagandyKomendy
GłównejAK.Tymczasemopieszalepostępowałoformułowanieprogramowychzapo-
wiedzi.MarcowadeklaracjaRadyJednościNarodowej,akuratprzyniejednogłośnym
przyjęciujejfragmentupoświęconegoreformierolnej(votumseparatumprzedstawi-
cielaStronnictwaNarodowego),byłapołowicznaizachowawcza.
Gen.TadeuszBór-Komorowski,zaniepokojonytymstanemrzeczy,22maja
i22lipca1944r.ponownieinterweniował.Właśniewzapowiedzigłębokichreform
społeczno-ustrojowychupatrywałonszansęnaideoweintegrowanieszeregówAK
orazuodpornieniejejchłopskichirobotniczychśrodowisknazyskującąposłuchagi-
tacjękomunistyczną
8
.
Konkretneinicjatywyrządupołączonezobjawamipanikiprzyszłydopieropo
ukazaniusięManifestuPKWN.PodczassierpniowychrozmówwMoskwiepre-
mierStanisławMikołąjczykdomagałsię,żebyPKWNodłożyłparcelacjęnaokres
powojenny.Wtymsamymczasie,15sierpnia1944r.,RadaJednościNarodowej
jednogłośnietymrazemprzyjęłaradykalnąuchwałęwsprawiereformspołecznych.
NatomiastKrajowaRadaMinistrówogłosiławnDziennikuUstaw”względnierady-
kalnerozporządzenia
9
.Przedsięwzięciatemiałyjednakdwiewady:jakowymuszo-
neispóźnionerównieżwobozieichtwórcówbądźniebyłytraktowanenaserio,
bądźnapotykałyopórzestronyprzeciwnikówreform,którychszczególniewSNi-
wmniejszymstopniu-AKniebrakowało
10
.Jednakprzynajmniejnaniektórychtere-
nach-znówwedługocenkomórekAK-kontrakcjanobozulondyńskiego”niebyła
udana.WraporcieAKzjesieni1944r.czytamy:
ReferentIIObwodumelduje,żenaterenieLublinawśródczłonkówAK,stojących
bardzobliskoOkręgu,spotkałsięzezdaniem,żepolskirządemigracyjnypopełniłpo-
ważnebłędywpolitycesocjalnej,izpełnymwątpliwościzapytaniem,czyprogramrządu
londyńskiegoniejestwogólepodwzględemspołecznymbłędny.ReferentIIObwodu
przypuszcza,żeistotnympowodemwszystkichtychipodobnychwątpliwościjestzupeł-
nybrakpracyorganizacyjnejoszerszymhoryzoncie,ajeślinawetsięonaukazujewte-
renie,toalbowogólenieomawiasprawspołecznych,albozniezrozumiałą(adlaniektó-
rychbyćmoże-podejrzaną)pruderiąusiłujezagadnieniasocjalneominąć,przemilczeć
lubpomniejszyćichrolęiznaczenie.Przeciwnikwalczyargumentaminaturyspołecznej.
Niepomożechowaniegłowywpiasek.Trzebastosowaćkontrargumentytakżeocha-
rakterzespołecznym[...].JeżelichcesięzwalczaćpropagandęsowieckąiPKWN,to
niemożnazwalczaćZSRRiPKWNjakorzecznikówreformspołecznychitrybunów
ludu,aleprzeciwnie:samemuogłosićsiętrybunemluduiapostołemreformspołecznych,
aRosjęiPKWNskompromitowaćwobecludujakofałszywychtrybunów,fałszywych
apostołów.Jeżelitegowporę,stanowczoigłośnoniezrobimy,zcałąpewnościąprzy
pierwszejzniżceceniprzerzedzeniustacjonującychwtereniewojsksowieckichmasy
ludowepójdązaPKWN.Toniejestteoretycznadoktryna,tosięrzucawoczy
11
.
52
