Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powojenneotwarcie–rząd,terytorium,ludność
Przewidywaniasiępotwierdzały.Przeprowadzanereformymiałynowejwładzy
istotnieprzysporzyćzwolenników.
Alewiosną1945r.,poprzeprowadzeniuparcelacjifolwarkówifaktycznymupań-
stwowieniufabryk,wyłaniałysięnowepotrzeby,którymniesposóbbyłosprostać.
Kiedyzabrakłośrodkównachoćbyelementarnewyposażenienowoutworzonychgo-
spodarstw,wówczasiradośćznabytejziemiprzygasała.Chłopówpowszechniegnę-
biłopytanie:CzywPolscerzeczywiścieniebędziekołchozów?Psychiczniebardziej
terazdoskwierałykontyngentyipodatki.Kiedynastawałczasodbudowy,mocniej
irytowałniedostatekartykułówniezbędnychdojejpodjęcia.Takwięczupływem
czasurównieżspołecznyprogrambyłwrękachwładzsłabszymatutem.Próbasił
wokółsprawspołeczno-socjalnychbyćmożeciąglewypadałanakorzyśćrządukra-
jowego,alejegoprzewaganiebyłajużtakwyraźnajakwcześniej.
Krystalizowaniesiępostawludnościnaprzełomiewojnyipokojuwkierunku
szczególniedlakomunistówniekorzystnymujawniałosięrównieżwzmianachza-
chodzącychwewnątrzstronnictwpekawuenowskich.Nafalientuzjazmupierwszych
tygodni1945r.dziesiątkitysięcyczłonkówSLnRoch”przystępowałydodziałal-
nościwramachlegalnego,takzwanegolubelskiegoSL,któregoliczebnośćwzro-
słazkilkutysięcy(koniec1944r.)dookoło200tys.członków(wiosna1945r.).
Podobneprocesy,choćnamniejsząskalę,występowaływruchusocjalistycznym.
CzłonkowieinierzadkocałepodstawoweorganizacjeWRNprzechodzilidolegalnej
PPS,którejszeregiwporównywanymokresiewzrosłyzkilkudookoło140tys.
PodobnytrendrozwojowydotyczyłiPPR;wmomencierozpoczęciaofensywystycz-
niowejliczyłaonaokoło35tys.członków.Natymjednakpodobieństwasiękończyły.
Odwiosny1945r.,kiedyszeregiPPRwzrosłydookoło300tys.członków,następo-
wałyzmiany,któreprzejawiałysięwróżnysposób.
DlaPPRcharakterystycznybyłregresorganizacyjny(spadekliczbyczłonkówdo
sierpnia1945r.dookoło190tys.).NatomiastwSLnieprzerwanemuwzrostowiorga-
nizacyjnemutowarzyszyłastopniowazmianaorientacjipolitycznej.Odzwierciedlając
chłopskąmentalnośćichłopskieniepokojeoprzyszłość,SLznówzwracałosięku
ideologiiagrarystycznej.Polikwidacjiwspólnegowroga(ziemiańskichfolwarków,
kapitalistycznychmonopoli)wczorajsisojusznicy,główniekomuniści,postrzegani
byliprzedewszystkimjakokonkurencidowładzy.Winstancjachnowego,nlubelskie-
go”SL,niewyłączającNaczelnegoKomitetuWykonawczego,corazjawniejkwestio-
nowanohegemonicznąrolęwpaństwiePolskiejPartiiRobotniczej.Namasowych
zgromadzeniachwiejskichrozbrzmiewałyhasłaoprzodowniczymmiejscuchłopów
wspołeczeństwie,oprawieludowcówdoudziałuwewładzywrozmiarachodpowia-
dającychliczebnościklasychłopskiej,onieudolnościadministracji,okonieczności
53
