Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powojenneotwarcie–rząd,terytorium,ludność
nmożliwośćlegalnejpracykonspiracyjnejopartejouznanypowszechnierządwLon-
dynie”
13
.LikwidacjiuległatakżeDelegaturaSiłZbrojnych.
Zamiastkońcowegownioskupytanie:Czypolitycznąustępliwościąijejkonse-
kwencjamiStanisławMikołajczykrzeczywiściezaprzepaszczałpolskąszansę-jak
twierdząniektórzyznaszychhistoryków-asamemuspołeczeństwuprzysporzył
szkód?Amożeodwrotnie:wracającdokrajułagodziłpolityczneobyczaje,ratował,
cosięjeszczeuratowaćdało?Odpowiedźbędziezależećprzedewszystkimodocen
tego,czyijakiebyłymożliwościzawróceniaówczesnegobiegusprawwskalimię-
dzynarodowej.
Nauchwałyjałtańskieiichciągdalszy-jaktozpóźniejszejperspektywypo-
strzegałrównieżwybitnyhistorykipolitykUSARichardPipes-ChurchilliRoose-
veltniemusielisięgodzić,ale-coważne-niebyliwstaniezagrodzićdrogizamia-
romStalina.Oówczesnychsprawachpolskich-mówiwprostPipes-Stalinmógł
rozstrzygaćsamodzielnie
14
-równieżwbrewswymwojennymaliantom.Jeślitak,to
wizjasytuacjipolskiejisamudziałStanisławaMikołajczykawtworzeniuTRJNbyły
nacechowanerzadkimwówczasrealizmem,adlaspołeczeństwaipaństwaokazywały
sięwzględniekorzystne.Równieżdlatego,żejednakitonowepaństwopolskiebyło
nawschodziespecyficzne,odpoczątku-jeślinieliczyćCzechosłowacji-bardziej
odinnychliberalne,nnarodowe”.
2.Nowegranicepaństwa
Wrześniowatragediadopełniłamiary.Próbyzabezpieczeniasięprzedniemiecką
agresjąiwojnąsięniepowiodły.Równieżrządgen.WładysławaSikorskiegowy-
ciągałztegopierwszewnioski.Gwarancjinaprzyszłośćupatrywanoniewukładach
dwustronnychczyregionalnych,leczwodpowiedniejzmianierelacjisiłNiemiecoraz
Polski.WrozmowachzrządamifrancuskimiangielskimpolskieMSZmiałopod-
kreślićkoniecznośćpełnegozwycięstwanadNiemcamiioswobodzeniaCzechosło-
wacji,nieodzownośćzredukowaniaterytoriumNiemiecnazachodzieinawschodzie
iewentualnyichpodziałnaautonomicznejednostkiorazniezbędnośćstworzeniadla
Polskipodstawbezpieczeństwawnowychgranicachstrategicznych-międzyinnymi
poprzezprzyłączeniedoniejPrusWschodnich.
Równocześnierządniechciał,czyteżwobawieprzedreakcjąspołeczeństwa
niemógłodstąpićodsamejzasadynienaruszalnościpołudniowychiwschodnichli-
niigranicznych.SprawyZaolziaiterytoriówzabużańskichznówdzieliłysąsiadów,
aPolskę-jaksiępóźniejmiałookazać-oddalałyodrealistycznejocenyrozwoju
światowejsytuacjiipomyślnychrozwiązańperspektywicznych.
55
