Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powojenneotwarcie–rząd,terytorium,ludność
społecznejniżjegokoledzy,którzypozostaliwtejsamejwsiitakichdoświadczeń
niemieli.
ZnacznaczęśćPolakówprzemieszczałasiędoPolskizterenówZSRR.Wiąza-
łosiętozezmianągranic,atakżezfaktem,żewtrakciewojnywieluznalazłosię
wgłębiZSRRjakouchodźcyprzedfrontembądźdeportowani.Wlatach1945-1950
zZSRRwróciłopółtoramilionaosób.
PrzesiedleniedoPolskiwjejnowychgranicachtejczęściludnościzterenówza
BugiemizaSanem,któraniezmieniłamiejscaswojegopobytuwokresiewojny,
odbywałosięnapodstawieporozumieńzawartychmiędzyrządemPKWNirządami
republiksąsiadującychzPolską.NatejpodstawieprzemieszczaniePolakówztere-
nówpołożonychzaBugiem,któreprzedwojnąwchodziływskładpaństwapolskie-
go,rozpoczęłosięjużwstyczniu1945r.Natomiastsprawaludności,którazróżnych
powodówwokresiewojnyznalazłasięwgłębiZSRR,uregulowanazostałanamocy
umowymiędzypaństwowejzlipca1945r.UkładtendotyczyłPolakówiŻydów,
obywatelipaństwapolskiegowdniu1września1939r.Przedewszystkimzewzględu
natrudnościtechnicznewiększośćtejkategoriiludnościwróciław1946r.,aleocenia
się,żetagrupa-wyłączającoczywiścietych,którzyopuściliZSRRwrazzarmią
gen.Andersa-powróciładokrajuwzdecydowanejwiększości(266tys.).Inaczej
wyglądałasytuacjaosób,któreprzedwojnąmieszkałyzaBugiemiSanem.Nate-
renachobecnejzachodniejUkrainyPolacywskutekdziałalnościnacjonalistycznego
ukraińskiegopodziemiażyliwustawicznymzagrożeniużycia(jużwlatach1943-
1944emigrowało/uciekłostamtąd-przedewszystkimnaLubelszczyznęiwKiele-
ckie-200do300tys.ludzi),costwarzałotakzwanyprzymusbezwzględny.Inaczej
rzeczysięmiałynaterenach,którewłączonodoBSRRiLSRR
30
.
PrzemieszczenialudnościnaZiemieZachodnieiPółnocnemiaływyjątkowezna-
czenie-oczywiścienietylkoinawetnieprzedewszystkimzewzględunaliczbę
migrantów.
NaprzełomiemajaiczerwcaRadaMinistrówzaakceptowaławstępnyplan
przesiedleńiosadnictwana1945r.ZamierzanoosiedlićnaZiemiachZachodnich
iPółnocnych3,5mlnPolaków,ztego2,5mlnprzedżniwami,żebyniedopuścićdo
zmarnowaniasięplonów.Zwieluprzyczynosiągnięcietakambitnychcelówokazało
sięjednakniemożliwe.
Nadzwyczajzłożonasytuacjanieułatwiałapodjęciadecyzjioprzeniesieniusię
naZiemieZachodnieiPółnocne.Zachęcającodziałałaperspektywauzyskaniago-
spodarstwa,poprawywarunkówbytuiawansuspołecznego.Zwłaszczawpierwszym
okresie,gdynaZiemiachZachodnichbyłowielegospodarstwwolnychorazstosun-
kowozasobnychwinwentarziurządzeniadomowe,zyskwynikającyzprzesied-
leniabyłoczywisty.Jednocześniejednak,zwłaszczawokresiepóźniejszym,kiedy
dodyspozycjiwiększościosadnikówstałyobiektyzdewastowane,działaływażkie
hamulce.Zrozumiałąniechęćdozmianymiejscazamieszkaniapotęgowałyperypetie
65
