Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powojenneotwarcie–rząd,terytorium,ludność
1946r.pierwszeństwodoprzesiedlaniasięprzysługiwałorolnikomzezniszczonych
terenówziemdawnych.Osadzanieichwindywidualnychgospodarstwachrolnych
wzasadziejednakzawieszono.Proponowanoim,byzajmowaligrupowopojunkier-
skiefolwarki
32
.
Wlatach1946-1947pewnąspecyfikęwykazywałatakżerepatriacjaPolaków
zZSRR.Wpierwszejpołowie1946r.napływrepatriantówbyłnajbardziejinten-
sywny.PrzybyłowówczasnaZiemieZachodnieiPółnocne601tys.osób.Następnie,
poczynającodlipca1946r.,repatriowałosięnateterenyzaledwie43tys.ludzi.
InnącechącharakterystycznąbyłniższyudziałosóbzUSRRwśródogółurepatriu-
jącychsięzzaBuguiSanu(w1945r.sięgałonprawie71proc.,aw1946r.-
niespełna25proc.).Mimotodo1sierpnia1946r.opuściłoUkrainę91proc.osób
zgłoszonychdorepatriacji,podczasgdyzBiałorusiiLitwywyjechałoodpowied-
niozaledwie46,2proc.i42,1proc.Wzwiązkuztymwramachrepatriacjiwzno-
wionejwroku1957z250tys.osóbzdecydowanawiększośćpochodziłazterenów
włączonychw1939r.doterytoriumBiałorusiiLitwy.Wreszciew1945r.repa-
triowanozgłębiZSRRtylko22tys.osób,aw1946r.aż226tys.Byłytonajczęś-
ciejtakzwanerodzinysłabe(niepełne).Toteżudziałmężczyznwcałejzbiorowości
sięobniżył.Wśródosóbwwieku19-60lat,repatriowanychdo1sierpnia1946r.,
byłotylko38proc.mężczyzn.Dlategoprzyosiedlaniurepatriantówpoważnymprob-
lememstałosięnależyteroztoczenieopiekinadlicznymikobietamizmałymidzieć-
mi,starcami,osobamichorymiitp.
Wedługspisupowszechnegoz14lutego1946r.wPolscebyło2688tys.osób
narodowościniepolskiej,wtym2288tys.Niemców.Narodowościowaprzynależność
417tys.osóbniebyławyjaśniona;objęteonezostałypostępowaniemweryfikacyjnym
lubrehabilitacyjnym.W1946r.wszedłwżyciedekretowyłączeniuzespołeczeń-
stwapolskiegoosóbnarodowościniemieckiej.Odlutego1946r.dokońca1948r.
2214tys.Niemców-podnadzoremradzieckichibrytyjskichmisjiwojskowych-
musiałowyjechaćzPolski.
nNiepozbędziemysięanijednegoPolaka”-byłotogłośnehasłoAleksandra
Zawadzkiego,wówczaswojewodyśląsko-dąbrowskiego,aleobokintencji,zresztą
jednoznacznejiniekwestionowanej,wnaszymkrajupozostawałajeszczesprawaure-
gulowańpraktycznych.Takibyłspadektejokropnejwojny,żekonsekwencjepono-
siłyjednostkinazasadzieprzypadkuidziwnegoskojarzenialosu.Ostatecznieprzy
weryfikacjachprzynależnościnarodowejprzyjęłosiękryteriumsamookreślenia.Było
torozwiązaniesłuszne,aleczęstozdarzałosięitak,żepojedynczyludziesaminie
wiedzieli,kimsąidokogomająsięzaliczyć:doNiemcówczydoPolaków.
Sytuacjaludzizpogranicza-gdzieprzenikałysięobyczajeikultura,gdziebyły
dwustronnezażyłości,lojalnośćikonflikty,walkaisolidarność-okazałasiętymbar-
dziejdramatyczna,żepoważnyodłamludnościnapływowejbyłjednoznacznienie-
przyjaźnienastawionydoautochtonów.Przybyszewykazywalisięsiębądźnieznajo-
67
