Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWOWSTĘPNE..
9
włoskiejnormyinterpunkcyjneji56,wktórychprzepisówinterpunkcyjnychzabrakło.
Mozółbadawczybyłtymwiększy,żeznacznaczęśćmateriałuwyekscerpowanazostała
zpublikacjipodejmującychszerszątematykęzwiązanązjęzykoznawstwemnormatyw-
nym.Dlamnie,polonisty,szczególnieważneicennepoznawczobyłytekstywłoskie,
oczywiście-ztraktatemAldusaManucjuszaOrtographiaeratioijegorozdziałem
Deinterpungendirationaczele.Aleiinneprzywołanepozycjemajądlamnieogromne
znaczenie-jakchociażbyLodovicaDolcego,upominającegosięoodpowiedniąrangę
dlanormprzestankowania,czyGiovanniegoBattistyCeciego,odznaczającegosiędużym
wyczuciemskładniowym.JakpiszeKatarzynaForemniak,mimodośćlakonicznychtre-
ściteoretycznychudałomusięparęrazywpleśćinformacjęotym,żezdanieskupionejest
wokółczasownika,żezależnośćposzczególnychczłonówzdaniaodtegożczasownika
możebyćpodstawąichklasyfikacjiiuznaniazaczęśćnależącądozdaniabądźzniego
wyłączoną.Toswoistyprototypinterpunkcjiskładniowo-logicznej,aconajmniej-jak
ostrożniejtoformułujeautorka-dużawrażliwośćnauwarunkowaniaskładniowe,które
pozwalająnawyznaczeniekonkretnychreguł,opartychnajednoznacznejbudowiezda-
nia,aniebazującychnazmiennymrytmiewypowiadanychsłów.
WdziejachpolskiejinterpunkcjinatomiastzabezdyskusyjneuznajeKatarzyna
ForemniakznaczenieXIXwieku(dokonaniaFlorianaŁagowskiegoiFeliksaBentkow-
skiego).Towtedyobowiązującaprzezstuleciainterpunkcjaretoryczno-intonacyjna,oparta
jeszczenazasadachłacińskich,przekształcasięstopniowowinterpunkcjęskładniową.
Uznawanyzagłównegokodyfikatorawspółczesnychregułprzestankowania-jakżestabil-
nych(odroku1936dokonanownichtylkodwóchniewielkichzmian!)-prof.Stanisław
Jodłowskinazwietenprocesugramatycznieniem,czyliprzypisaniemznakominterpunk-
cyjnymroliwykładnikastosunkówskładniowo-logicznych.Winterpunkcjiwłoskiejzwrot
wkierunkuskładninastąpiłpóźniejiniebyłtakoczywisty,oczymzresztąbyłajużmowa
wniniejszymsłowiewstępnym.
Zkoniecznościograniczyłemsiętutajdoprzytoczenianajistotniejszychkonstatacji
ocharakterzeogólnymiustaleńnormatywnych,doprzywołanianajważniejszychnazwisk
idzieł.CzytelnikksiążkiKatarzynyForemniakznajdziewniejdoprawdyimponującąlicz-
bęszczegółów,przejrzyściezresztąpodanych,pozwalającychnadogłębnezapoznaniesię
zdziejamiinterpunkcjiwłoskiejipolskiej.
Dokonanietomawięcbezcennyibezdyskusyjnywalordokumentacyjny.Powinno
sięonostaćpozycjąkanonicznąwpolskiejinietylkowpolskiejliteraturzeprzedmiotu.
Takprzebogatozarysowanetłohistoryczneniepojawiłosiędotądwżadnymnaszym
opracowaniupoświęconyminterpunkcji,akonfrontacjamateriałupolskiegozwłoskim
wzbogacapracęowymiaruniwersalny,niewahamsiępowiedzieć-europejski.
JanMiodek
Wrocław,czerwiec2014
