Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
..WPROWADZENIE
awięcodostatnichdziesięcioleciXVIIIwieku[1981].Elementyopisudiachronicznego
obecnesąrównieżwrozprawiedoktorskiejIskryAngełowejz1983rokuCharakterysty-
kainterpunkcjipolskiejwświetlenormyipraktyki,wydanejprzezZakładNarodowyim.
Ossolińskichwroku1985.PodobniejakKarinMusiołekautorkawiążepoczątkiteorii
polskiejinterpunkcjizGrammatykądlaszkółnarodowychnaklassęI
5
istwierdzajasno:
nPorazpierwszypisałointerpunkcjiO.Kopczyńskiw1789r.”
6
[Angełowa1985:19].
Wdziejachrozwojuzasadprzestankowaniawydzielatrzyokresy,którekonsekwentnie
rozpoczynaoddatyukazaniasiępodręcznikaKopczyńskiego.Podobnestanowiskozajmu-
jeJerzyPodrackiwewstępiedoNowegosłownikainterpunkcyjnego:nWśredniowieczu
Polacyprzejęliznakiinterpunkcyjnerazemzalfabetemzłaciny.Skodyfikowałjeporaz
pierwszypijarOnufryKopczyński”[Podracki2005:11].Niedasięzaprzeczyć,żewśród
polskichpublikacjitrudnosięprzedwiekiemXIXdopatrzećodrębnegodziełaczychoćby
rozdziałupoświęconegointerpunkcji.Zupełnepomijaniekilkustuleci,wktórychnorma
interpunkcyjna-niezaprzeczalniechwiejnainigdywcałościniespisana-istniałaikon-
sekwentniesięrozwijała,wydajesięjednakniesłuszne.PrzedpijaremKopczyńskimbył
przecieżWalentySzylarski,którywPoczątkachnaukdlanarodoweymłodzieżyzroku
1770uznajeinterpunkcjęzaczęśćortografii,awspółczesneznakiinterpunkcyjnenazy-
waortograficznymi:nZnakiOrtograficznesąpewnekreskilubkropki,ktoresię,njejuż
nadliterami,jakakcenta,leczmjędzysłowami,lubprzyzawartymjakimsensiekładą”
[Szylarski1770:25].Autornietylkowymieniaowenkreskiikropki”,lecztakżeudziela
wskazówekiprzestrógcodoichużycia,podająckontekstywjęzykupolskim.Toprawda,
żeniełatwoznaleźćpodobneprzykładywewcześniejszychstuleciach,niemożnajednak
mówićozupełnymbrakurozważańteoretycznychnatematinterpunkcjiwpiśmiennictwie
staropolskim.Nawetjeślisąfragmentaryczne,częstododawanemimochodemlubprzy
okazjiinnychtematów,wdanejepoceuznanychzaważniejsze,zasługująnamianoświa-
dectwkształtującejsięistopniowokodyfikowanejnormy.
Dużoczęściejtematprzestankowaniaporuszanyjestwpolskichpublikacjachwujęciu
synchronicznym.Autoremnajpełniejszejmonografiipoświęconejwspółczesnejnormie
interpunkcyjnejjestEdwardŁuczyński-jegoWspółczesnainterpunkcjapolska.Norma
auzusukazałasięwroku1999istanowinpróbęskonfrontowanianormyinterpunkcyjnej
zewspółczesnymzwyczajemużywaniaznakówprzestankowych”[Łuczyński1999:197].
Głównymźródłemnormyprzestankowaniasąsłownikiortograficzne.Niemalkażdy
5
Wrozprawiezachowujęoryginalnąpisowniętytułów.Wszystkiecytowanefragmentytekstów
podajęzgodniezeźródłem,bezdostosowaniaichdowspółczesnychprzepisówortograficznychiinter-
punkcyjnych.
6
AutorkabłędniepodajerokwydaniagramatykiKopczyńskiego.Wprzypisieinformuje,żeodwołuje
siędopierwszego,awięcwydanegonajwcześniej,tomugramatyki,powinnawięcpodaćrok1778,anie
1789.
