Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
UstnenarracjeoHolokauście
kówwprocesachsądowychczysprawachzwiązanychzprzyznawaniem
tytułuSprawiedliwegoWśródNarodówŚwiata),choćwjakimśzakresie
dotyczytotakżetychmniejsformalizowanych(np.projektyzzakresuoral
history).DionizjuszowiCzubaliudałosięteżbezwątpieniaprzełamaćdo-
strzeganyprzezhistorykówproblemnzaklętegokręguświadków”
,który
poleganatym,żedostępnebadaczomiszerszejpublicznościopowieści
oHolokauścieformułowanesązwykleprzezstosunkowoniewielkąlicz-
bęciągletychsamychosób6.Wartorównieżpodkreślić,żezebranenarra-
cjemimowspomnianegozróżnicowaniaichautorówlokująsięwobrębie
dyskursówwernakularnych,stanowiącswegorodzajurewersdyskursów
oficjalnychiinteligenckich,którymzarzucasięniekiedynwybiórcząśle-
potę”nanzdarzeniarozgrywającesiępośródtzw.dołówspołecznych”7.
Mamytuwięcdoczynieniazoddolnąinludową”wizjąHolokaustu,nie-
wątpliwiestanowiącąistotneuzupełnienieobrazutworzonegoprzezinte-
lektualneiprofesjonalneelitypolskiegospołeczeństwa.
Drugąważnącechąpublikowanychmateriałówsąspecyficznewła-
ściwościstrukturalnewynikającem.in.zesposobuichpozyskiwaniame-
todąwywiadówetnograficznych.Istotneznaczeniemazwłaszczato,że
wtymprzypadkubadaniaterenowebyłyprowadzoneprzezfolklorystę,
atymsamymcechowałajeswoistadialektyka,którapolegałanatym,że
zjednejstrony-jakwklasycznymwywiadzieetnograficznym-próbo-
wanonwywołaćdane”
,czylipozyskaćjaknajwięcejinformacjinaintere-
sującybadaczatemat,zdrugiejstronydążonodozapisutekstówfolkloru,
czyliutrwaleniaopowieścifunkcjonującychwpowszechnymobiegu,naj-
lepiejwwykonaniuzdolnychnarratorów(szerzejnatentematwdalszej
częściwstępu).Ważneznaczeniemiałatakżeopisanawcześniejspecyficz-
narelacjamiędzyDionizjuszemCzubaląajegorozmówcami.Ztypową
dlabadańetnograficznychnobcością”iwysiłkiemprzełamywanianieuf-
nościsąsiadowałatubowiemwcześniejszazażyłośćizaufanie.Wefekcie
strukturazanotowanychnarracjijestrównieżbardzozróżnicowana.obok
spójnychidobrzeukształtowanychfabułpojawiasiętusporowypowiedzi
epizodycznych,fragmentarycznych,niekiedyniecochaotycznychipo-
zbawionychdramaturgiiczyteżwogóleniezawierającychelementówfa-
6
W
.Cieśla,Historiamówionapocichu,nWprost”2011,nr2.
7
J.T.Gross,Niepamięćzbiorowa,nTygodnikPowszechny.Wydaniespecjalne”2019,
nr1(9),s.114.
