Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
UstnenarracjeoHolokauście
latpojawiałasięsporadycznie,znajdującpewnerozwinięciewłaściwietyl-
kowznanejksiążceAlinyCałej4.Naszersząskalęmetodyetnograficzne
dobadańnadproblematykąprześladowańizagładyŻydówzastosowała
dopierowpoczątkachXXIwiekuJoannaTokarska-Bakir,jednakzebra-
neprzezniąmateriałysądostępnejedyniefragmentarycznieipośrednio
wpublikacjach,dlaktórychstanowiąpodstawęźródłową5.Zasadniczy
cel,azarazemwartośćnaszejpracypolegawięcnatym,żeudostępnia-
mytzw.surowedaneetnograficzne,którewpostacioryginalnychnarracji
oZagładziemogąrzucićnoweświatłonawielekwestiizwiązanychztym
zagadnieniem.
Specyfikaetnograficznychbadańterenowychprowadzonychprzez
DionizjuszaCzubalęsprawia,żeprezentowanetuzapisywyróżniająsię
kilkomacharakterystycznymicechami.
Popierwsze,należyzwrócićuwagęnadobórnarratorów.Etnograf
starającysiępozyskaćwartościowemateriałyterenoweposzukujeroz-
mówców,realizującwsposóbbardziejlubmniejkonsekwentnypewne-
gorodzajustrategię.Wperspektywienajbardziejogólnejchodzioto,by
zjednejstronyznaleźćtzw.dobrychinformatorów,czyliosobykompe-
tentne,posiadającedużąwiedzęnainteresującynastemat,azarazemza-
angażowaneichętnedoudzielaniainformacji,zdrugiejzaśprzekonać
iskłonićdomówieniatych,którzychętniniesą,a-wpewnychokolicz-
nościach-nawetwydobyćinteresująceinformacjeodtakich,którzyna
pierwszyrzutokaniewielemajądopowiedzenia.WbadaniachDionizju-
szaCzubaliowaogólnastrategiaulegapewnejmodyfikacjiiuzupełnieniu
zewzględunadwaczynniki,amianowicietabuizacjęporuszanejtematy-
ki(oczymszerzejwdalszejczęściwstępu)orazwyjątkową(nietypową)
pozycjęsamegoetnografa,któryurodziłsięiwychowałnabadanymtere-
nie,wwielumiejscachjestznanyicieszysięzaufaniem,adodatkowoma
licznąrodzinę,któraułatwiamudalszekontaktyiskutecznepozyskiwa-
nierozmówcówmetodąnkuliśnieżnej”
.
4
A.Cała,WizerunekŻydawpolskiejkulturzeludowej,Warszawa2005[pierwszewyda-
nieWarszawa1988].
5
J.Tokarska-Bakir,Legendyokrwi.Antropologiaprzesądu,Warszawa2008;taż,Następ-
stwaHolokaustuwrelacjachżydowskichiwpamięcipolskiejprowincjiwświetlebadań
etnografcznych,[w:]taż,Okrzykipogromowe.SzkicezantropologiihistorycznejPolski
lat1939-1946,Wołowiec2012.
