Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UstnenarracjeoHolokauście
19
duktówczyschematówwymagającychjedyniewykończeniaiadaptacjido
konkretnejsytuacji34.
ChoćwpóźniejszychbadaniachpropozycjęSydowapoddanorewi-
zji,akategoriememoratuifabulatuzostałyzasadniczoprzeformułowa-
ne35,tojednakkoncepcjaszwedzkiegofolklorystymazaletę,żewy-
ostrzabardzoistotnyproblempolegającynakoniecznościstwierdzenia,
czydanaopowieśćjestrzeczywiścienwłasnościąwspólną”jakiejśgrupy,
awięcczymożnajejprzypisaćstatusfolkloru,czyteżmożejesttoraczej
relacjawspomnieniowadotyczącaindywidualnychprzeżyć.
Wmateriałachzawartychwniniejszymtomiepojawiasięstosunko-
woniewieleprzekazów,którebezwiększychwątpliwościmożnazaliczyć
dotradycyjnych,udokumentowanychwróżnychźródłachwątkównarra-
cyjnych(np.nŻydwiecznytułacz”
,nMordrytualny”
,nŻydowskieskarby”).
Wpozostałychprzypadkachmamydoczynieniaznarracjami,którenale-
żądobardzospecyficznegorepertuaru,aichstatusjakoopowieściwspo-
mnieniowychwymagapewnegouzasadnienia.
NaobjętymbadaniamiterenieróżnekwestiezwiązanezzagładąŻy-
dów(np.przechowywanie,wydawanie,mordowanie,okradanieŻydów,
aleteżprzejmowanieżydowskichmajątkówlubotrzymywanieodocalo-
nychróżnegorodzajudowodówwdzięczności)byływśrodowiskuwiej-
skimprzedmiotemnieustannych,wzbudzającychżyweemocjedyskusji,
awiedzaozwiązanychztymzagadnieniemosobachiwydarzeniachbyła
powszechna.DionizjuszCzubalawspomina,żejakodzieckowielokrot-
niebyłświadkiemtegotypurozmówwswoimrodzinnymdomu.Jegooj-
cieczajmowałsięstrzyżeniemmiejscowychmężczyzn,którzywzwiązku
ztymczęstogoodwiedzali,costwarzałoszczególniesprzyjająceokolicz-
nościdotakichdyskusji36.Podobnąsytuacjęopisujejedenznarratorów,
mówiąc:nTeroztotelewizorjest,tosienicnierobi,inopatrzy.Aledzie-
sięćlottemu,jakniebyłotelewizji,jakmysieześly,sześci,pietnastuchło-
pów,totylko,panie,opowiadalyoNiemcach.Tentowidzioł,tentorobił,
tutakbyło,tamtakbyło.TotylkooNiemcachsiegodało”(nr120).Nie-
34
P
.G.Bogatyriew,R.Jakobson,Folklorjakoswoistaformatwórczości,przeł.F.Way-
da,[w:]P
.Bogatyriew,Semiotykakulturyludowej,oprac.M.R.Mayenowa,Warszawa
1979.
35
Zob.D.Simonides,Memoratifabulatwewspółczesnejfolklorystyce,[w:]Literatura
popularna-folklor-język,red.W
.Nawrocki,M.Waliński,Katowice1981.
36
RozmowazDionizjuszemCzubalą.Wilkowice,październik2018roku.