Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
kulturyduchowej,którejszczytemisynteząjestrozwójsamego
człowieka,jegoosobowościkulturalnej,najwyższegoinajcenniej-
szegozdziełludzkich”
9
.
Kulturajakozintegrowanacałośćniejestmonolitem,podlega
rozwojowi,przeobrażeniomiwzbogaceniu,conieustanniedoko-
nujesięzasprawąaktywnościludzkiej.Owąaktywnośćdoskonale
ilustrujejedenztrzechpodstawowychzakresówkultury,jakimjest
—jakzaznaczałRaymondWilliams—sztuka,którajakospecy-
ficznaformaaktywnościczłowiekajestzjawiskiemwpełnispołecz-
nym,„przypisanym”człowiekowi.IrenaWojnarsztukęokreślajako
„koncentracjężycia”,„metodębudowaniażycia”,jakrównież„war-
tość,którawzbogacażycie”10.Jestpotrzebą,choćniezawszewpełni
uświadamianą,którapozwalacodziennąegzystencjęczynićbardziej
przyjaznąibogatszą.„Sztukatowarzyszyczłowiekowiprzezcałe
życie.Przeżywaniesztukitoprocesotwarty,cennydlarozwoju
młodzieży,zaspokajający,arównocześnierozwiającywciążnowe
potrzeby.Sztukastajesięswoistymźródłemwiedzyoczłowieku
[…]zarównoprzezpryzmatjegoobrazu,jakirysuje,jakiprzez
pryzmatdoświadczeńludzkich,którepobudza.[…]Obokwięc
sztukibędącejobrazemczłowieka,oboksztuki—»narzędzia«jego
rozwojuisublimacji,istniejetakżesztuka,dziękiktórejpoznajemy
sekretyludzkichdoświadczeńimechanizmynimirządzące”11.Owa
specyficznaformaaktywnościczłowiekajestzeswejistotybytem
społecznymispołecznieużytecznym.Kontaktczłowiekazkażdą
dziedzinąsztukiniesiewieledobra,któreujawniasięwjegozacho-
waniuipostawie.
Spośródwszystkichdziedzinsztukimiejsceszczególneprzy-
znajęteatrowi,jakosztucełączącejwszystkiedziedziny:literaturę,
malarstwo,muzykę,taniec.Todoskonałakonfiguracjamożliwości
poszczególnychdziedzin,którewspólnie„wykreują”zamierzoną
rzeczywistość/spektakl.Teatrtogabinetluster,przestrzeńdoznań
ikreacjiwperspektywieprzeszłości,teraźniejszościiprzyszło-
ści.Sztukateatralna,ukonstytuowanazcodziennychspołecznych
potrzebczłowieka,nietylkorozwiasięwrazznim,lecztakże
warunkujejegorozwój,tworzącpełnyukładwzajemności.„Teatr
9F.Znaniecki:Ludzieteraźniejsiacywilizacjaprzyszłości.Warszawa,PWN,
1974,s.27.
10I.Wojnar:Teoriawychowaniaestetycznego.Warszawa,WydawnictwoAka-
demickie„Żak”
,1995,s.170.
11J.Plisiecki:Sztukawpisanawewspółczesnenauczanieiwychowanie.W:Peda-
gogikaikultura.Pomiędzyteoriąapraktyką.Red.W.Bobrowicz.Lublin,VERBA
OficynaWydawnicza,2009,s.15—16.
