Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Erhardowskakoncepcjaspołecznejgospodarkirynkowej…
15
ściślezwiązanychzpraktykągospodarczą,aszczególniezprzemysłemprodukującymdo-
brakonsumpcyjne.WprzeciwieństwiedoJ.M.KeynesaiM.Kaleckiego,którzygłówną
przyczynękryzysówwgospodarcekapitalistycznejupatrywaliwwahaniachrozmiarów
popytuinwestycyjnego,Erhardwidziałjąwniedostosowaniudosiebiewielkościproduk-
cjiipopytunadobrakonsumpcyjne.Później,jużjakoministergospodarki,wielokrotnie
podkreślał,żepodstawowymzadaniemgospodarkirynkowejjestjaknajlepszezaspokaja-
niepotrzebkonsumentów.
BardzosilnywpływnapoglądyidziałalnośćErhardawywarłpromotorjegopracy
doktorskiej,wybitnyekonomistaisocjologFranzOppenheimer.Poszukiwałonntrzeciej
drogi”pomiędzyniczymnieskrępowanymkapitalizmemprowadzącymdonarastających
nierównościikonfliktówspołecznychakomunizmemstanowiącymjegonegacjęiwyklu-
czającymwolnośćjednostki.JednakżegdyOppenheimerokreślałsięjakoliberalnysocja-
lista,Erhardswojąpolitykęgospodarcząklasyfikowałjakonsocjalnyliberalizm”[Kaczma-
rekiPysz2004,s.108-109].
ChoćkoncepcjagospodarkirynkowejErhardanawiązujedoteoriiordoliberalizmu
ispołecznejnaukikościoła,atakżedodorobkunaukiantropologiifilozofaMaxaSchelera,
wdużymstopniustanowioryginalnąkonstrukcjęmyślowąfederalnegoministragospo-
darkiipóźniejszegokanclerzaRFN.OileMüller-Armackpostrzegałspołecznągospo-
darkęrynkowajakonsyntezęwolnościirównościspołecznej”
,otyleErhardrozumiałją
szerzej,amianowiciejakonsyntezęwolnościgospodarczej,równościspołecznejiodpo-
wiedzialnościposzczególnychjednostekgospodarującychzasiebie,gospodarkęnarodo-
wąicałespołeczeństwo”
.
Przywiązywałwięcdużąwagędowolnościgospodarczej,czyliswobodypodejmowa-
niadziałalnościgospodarczej,którajestpotrzebnadosprawnegofunkcjonowaniagospo-
darkirynkowej.Uważał,żewolnośćgospodarczamusiiśćwparzezodpowiedzialnością
zasposóbjejwykorzystania.Jednostkaodpowiedzialnazaswojeczynywyznaczazakres
swojejwolnościwtakisposób,abynieograniczaćsferywolnościinnychosóbispołe-
czeństwa.Dlategoteżpolitykakształtowaniaprzezpaństwoładugospodarczegowedług
Erhardapowinnakoncentrowaćsięnawzmocnieniuodpowiedzialnościzasiebieispołe-
czeństwo.Stanowitobowiemprzesłankęudanejsyntezywolnościjednostkizesprawiedli-
wościąspołecznąwgospodarcerynkowej[Erhard1988,s.678-679].
Erhardopowiadałsięwięczaspołecznągospodarkąrynkową,wktórejkażdyczłowiek
możepostępowaćwsposóbuważanyzasłusznyiumożliwiającymuspełnieniewłasnych
oczekiwań.Jednakżeniemożetooznaczaćsamowoli,aniniczymnieskrępowanejgrysił
rynkowych.Wcentrumdziałańgospodarczychzawszemusistaćczłowiekzeswoimipo-
trzebamiimożliwościamiekonomicznymi.ZdaniemErhardamechanizmrynkowyspra-
wia,żepodziałpracy,awięcprodukcjaiwymianadóbr,jestkorzystnydlawszystkichpod-
miotówuczestniczącychwżyciugospodarczym.Natomiastnaczelnymzadaniempolityki
gospodarczejrządujeststworzenieładugospodarczego,wktórymbędziefunkcjonował
mechanizmrynkowyikażdajednostkabędziewstaniepoprawićswojąsytuacjęekono-
micznąorazosiągnąćzamierzonecele.
