Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dzienniki
5
Onimusząnaprawićto,comyznosimywsposóbniezawiniony.Jestich
kilkatysięcyiczująciężarodpowiedzialności,którazostałaimwłożonaprzez
władzęwyższąnaichniedożywioneciała.Adwokaci,inżynierowie,publicyści,
nauczyciele,malarze,muzycy,pracownicyumysłowipilnująwejść,czyszcząlatryny,
sprzątająbłoto,jeśliniemieliszczęściabyćzatrudnionymijakolekarze,sędziowie,
policjanci,urzędnicywadministracjigetta.Alejakzawszelosjednostekzmienia
sięiprawie25000ludzigłodujeiopierasięościanykorytarzy,nadrzwiach,na
podwórkach;ludziebłądząodjednejpryczydodrugiej,mówiącośnawiatr…
Nicztego,oczymsięmówi,niemarealnejwartości,wisiwpowietrzu…Niktnie
bierzetegopoważnie–brakjesthonoru,odpowiedzialności,dotrzymaniasłowa,
niemagodzindniainocy,niemaniczego,cobyspowodowałowinęczłowieka.
Wszystkimstoiprzedoczymatylkojednosłowo,jednopojęcie,jedensymbol:
chleb!Zpowoduchlebaczłowiekstajesięhipokrytą,fanatykiem,niegodnym
nędzarzem,wyolbrzymia.Dajmichleba,abędzieszmoimprzyjacielem.Głód
ibezczynnośćidąrękawrękę.
ZeszytB
Obliczegetta.4maja1942r.Ewakuacjanowowsiedlonych.
4maja1942r.zaczęłosięnwysiedlenie”(wyjazd)nowowsiedlonychzBerlina,
Kolonii,Düsseldorfu,Hamburga,Frankfurtu,Wiednia,PragiiLuksemburga.
Ponury,deszczowydzień,pojedynczepłatkiśniegu.Wrażeniejakbytobył
listopadowydzień…Ulicazmieniłasię.Niemajużbezsensownegochodzenia
wtęitamtąstronę.Niemetrupietwarze…Cośnowego.Zewsządludzie
ztobołkamiiworkaminaplecach,torbamiikoszykami,nocnikamiimałymi
chlebakamispiesząkujakiemuścelowi…Wokółludzie,którzytowarzyszątym
spieszącym,wspierająlubprowadząich…Starcyidzieci...Wózkiztobołkami,
[tramwaj]elektrycznywiezieludzi…Tobołkiwewszystkichkolorach,od
szarobiałegopoczarnozielony…NagleczłowiekstoiprzedCentralnym
Więzieniem.Ponadkratązdrutudopierocoprzybylideportowaniprzekazują
swoimkrewnymiznajomymubrania,płaszcze,koceiinnydobytek,którego
niezaryzykujązabraćzesobą.Próbująwymienićteprzedmiotynakilkadeko
kiełbasylubchlebaalbomargaryny…Orszakiludzkiesąprzeważniebezgłośne,
wszyscysązrezygnowani…Pojedynczeosobyupadają,zostająmartwenaulicy,
inneprzedrozpoczęciemtejpodróżyodbierająsobieżyciewieszającsię…Ale
ulicaniewielesięotymdowiaduje.Nietroszczysięopojedynczelosy.Należyona
dowszystkich.Jestsprawiedliwa.Ktoupadazostajenaulicy.Niemamyczasu.
Głódnaciska,aśmierćczeka.
