Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
KAZIMIERAWóDZ,JOLANTAKLIMCZAK
tywąposzukiwaniazatrudnienianaotwartymkonkurencyjnymrynkupracy
orazobniżenia(abywa,żeiutratą)dochodów(WóDZ,WóDZ,2006).Konfron-
tacjatawymusiłaredefinicjęfundamentówmęskiejtożsamości-rolipracow-
nikairoliżywicielarodziny,modyfikacjęwzorówkulturowychodpowiedzial-
nychzarelacjezawodoweirodzinneorazweryfikacjęsystemunormiwartości.
Tozaśskutkowałoinadalskutkujezmianamiwspołecznejdefinicjidystynkcji
„męskości”.
Tradycyjnamęskość,talokowanawprzeszłości,sięgadokoncepcjiróliatry-
butówufundowanychnatym,copubliczne,niezależne,dominujące.Wspierasię
narolizawodowejipowiązanychzniąrolachkoleżeńskichisąsiedzkich,reali-
zowanychwsferzepublicznej.Wrodziniereprezentowanajestprzezrolęmęża
iojcażywiciela,przywódcyinstrumentalnego,najwyższegoautorytetu.Atrybu-
tamitakiejmęskościsą:siłafizyczna,sprawnośćkinetycznaimęskikolektywizm
(TITKOW,2007;WÓDZ,KLIMCZAK‑ZIÓŁEK,2012).Zmieniającesięwarunkiegzy-
stencjiklasyrobotniczej-implikowanerestrukturyzacjągospodarki-powodują
jednak,żetenkapitałfizycznykonwertujeinnezasobyrobotnikowiwfordy-
zmie,ainnepracownikowiwpostfordyzmie(KLIMCZAK,2014:165-168).
Zwiększającysiępopytnapracownikówumysłowych,kosztempracow-
nikówfizycznych,ujawniłdeficytkwalifikacjimężczyznsocjalizowanychdo
wykonywaniaprostych,powtarzalnychpracwfabryce.Dysproporcjemiędzy
posiadanymioczekiwanymwykształceniempokazałynieadekwatnośćniskich
aspiracjiedukacyjnychśrodowiskrobotniczychdo-oczekiwanegowspołe-
czeństwiewiedzy-kapitałukulturowego.Wzrostowiwymagańformalnych
towarzyszyteżwzrostliczbyzadańisposobówichrealizacji.Nowe,elastyczne
formyprodukcjiirozwójsektorausługniosązsobązwiększeniezakresuindy-
widualnejodpowiedzialnościpracowniczej,specjalistycznegodokształcaniasię
imobilności.Wszystkotozaśwwarunkachcorazbardziejograniczonejstabil-
nościzatrudnienia,redukcjiosłonsocjalnychispadkuskutecznegowsparciaze
stronyzwiązkówzawodowych.
Przyjrzyjmysiędoświadczeniomniegdysiejszychrobotnikówpolskich
kopalńihut,biorączaprzykładlosymężczyznzdwóchdzielnicrobotniczych:
Ksawery(Będzin)iKaufhausu(RudaŚląska).Jakopracownicybranższcze-
gólniezmaskulinizowanychreprezentowalioniwzórmęskościufundowanyna
silefizycznej,etosieciężkiejpracyisolidarnościzawodowej.Wdyskursiepub-
licznymbyliikonamiklasyrobotniczej,beneficjentamiustrojupolitycznego
ifilaramigospodarki/narodu/państwa.Wartościądodanądoichpracybyłyprak-
tykisymboliczne,dowartościowującerolęrobotnika/górnika/hutnika,orazpre-
stiżspołeczny(święta,mundury).Wwymiarzeekonomicznymdysponowalioni
zasobamifinansowymi(14.i15.pensje,deputatywęgloweitp.)imaterialnymi
(mieszkania,działki)relatywniewiększyminiżpozostałegrupyzawodowe.
Mielidostępdobranżowejopiekimedycznej,infrastrukturysportowejikultu-
ralnejorazofertyrekreacyjnej.Macierzystezakładypracyorganizowałytakże
