Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
10Miejsceodstąpieniaodumowywsystemach
prawnych
Konstrukcjeprawne,któremożnazakwalifikowaćjakoprototypy
odstąpieniaodumowyznanejużbyływprawierzymskim1.Oznacza
to,żeuczestnicyobrotuprawnegoodczuwalipotrzebęuregulowania
istosowaniauprawnieniadojednostronnegorozwiązywaniaumówna
wypadekzaistnieniaokreślonychprzesłanek.Wewspółczesnymusta-
wodawstwiepaństweuropejskichinstytucjaprawaodstąpieniajest
znanajakojednostronneuprawnienie(takprzykładowowprawie:
1Zob.A.Kunicki,Umowneprawoodstąpienia.Studiumzzakresupolskiegoprawa
obligacyjnego,Lwów1939,s.4.Autortenjakojedenzprzykładówprototypuodstąpienia
wskazujepactumdisplicentiae(kupnonapróbę),copolegałonatym,żenkupującymógł
zrezygnowaćzumowy,jeślidooznaczonegoterminutowarmusięniespodoba”,tak:
W.Litewski,Rzymskieprawoprywatne,Warszawa1999,s.276.Szerzejnatemattejin-
stytucji:W.Litewski,Słownikencyklopedycznyprawarzymskiego,Kraków1998,s.191.
Hasłoprzedmiotowe:pactumdisplicentiae.Zob.także:J.S.Petraniuk,Odstąpienieod
umowywprawiecywilnym,Lublin2009,rozdziałI§1orazF.LongchampsdeBérier,
Skargiedylówkurulnychadyrektywa1999/44/ECParlamentuEuropejskiegoiRady
wsprawieokreślonychaspektówsprzedażyigwarancjinadobrakonsumpcyjne,Studia
Iuridica2005,t.44,s.430.TenAutorzkoleijakopierwowzórwspółczesnegoodstąpienia
odumowywskazujeactioredhibitoria,którejncelembyłodoprowadzeniedostanusprzed
sprzedaży”(s.430).Omawianyśrodekprawnycharakteryzujewtensposób:nPozbadaniu,
czyrzeczywiścieistniałynieujawnionewady,sędziawzywałkupującegodoredhibitio,
czylizwrotuświadczenia(odmowablokowaładalszyproces).Sprzedawcęzobowiązywał
dozwrotutego,cootrzymał,awięcwpierwszymrzędzieceny.Gdybyjejjeszczenieza-
płacono,musiałzwolnićnabywcęzobowiązkuzapłaty”(s.430).Natematznaczenia
prawarzymskiegodlaharmonizacjiprawaprywatnegowEuropiezob.W.Dajczak,
Znaczenietradycjiprawarzymskiegodlaeuropejskiejharmonizacjiprawaprywatnego,
PiP2004,z.2,s.57.
23