Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
materii.Omawianatrudnośćzwiązanajestrównieżzniejednorodnością
podstawprawnychikryteriówstosowanychwocenieprzesłanekobo-
wiązkówinformacyjnych.Przedstawioneniżejrozważaniaporównawcze
uwidoczniąwielośćinstrumentówprawacywilnego,woparciuoktóre
konstruujesięobowiązkiinformacyjne.
Retrospektywnaocenazachowaniainformacyjnegostronprzez
orzecznictwowywołujerównieżinnewątpliwości.Popierwsze,sędzio-
wieniezawodowymiuczestnikamiżyciagospodarczego,wwielu
przypadkachbrakimteoretycznejipraktycznejwiedzydotyczącejza-
wieraniaokreślonychrodzajówtransakcji,wszczególnościwdziedzinie
usługfinansowych7.Korzystaniezpomocybiegłychsądowychwydaje
sięczęstonieodzowne.Podrugie,rekonstrukcjaprzebieguprocesu
zawieraniaumowy,wramachktóregomiałymiejsceokreśloneakty
komunikacjimiędzystronami,wywołujeistotnepraktycznetrudności.
Potrzecie,sporysądowe,którychprzedmiotemjestocenaistnieniaczy
wykonaniaobowiązkuinformacyjnegojednejzestronwobecdrugiej,
odbywająsięprzypełnejznajomościfaktów.Wświetleprawasądy
obowiązanedoocenyzachowaniastronzperspektywyexante.
Realizacjategoidealistycznegowymogujestutrudnionazewzględuna
tzw.fenomenhindsightbias,opisanywnaucepsychologii.Wświetle
badańpsychologicznychustalono,żeosoby,którymznanerezultaty
określonychzachowań,majątendencjęprzeceniaćprawdopodobień-
stwo,zjakimówrezultatmiałbywystąpić8.Zpowyższychobserwacji
wynikaniewątpliwieto,żekoniecznajestdużaostrożnośćwformuło-
waniuabstrakcyjnychnormdotyczącychobowiązkówinformacyjnych
napodstawierozstrzygnięćjudykatury.
Metodologicznieistotnąrolęwniniejszymopracowaniupełnią
odniesieniadoprawaobcego.Pracata,jakocałość,niemajednak
7WkontekściezagadnieniaopcjiwalutowychwskazujenatoA.Chłopecki,Instru-
mentypochodnewpolskimsystemieprawnym,PPH2009,nr7,s.9,zalecającysędziom
nautotest”,awięcweryfikację,czywsytuacjiklientabylibywstaniezrozumiećryzyko
umowne.Wydajesięjednak,żenautotest”dokonywanyprzezsędziegoodbywasię
znaturywwarunkachprzywilejuretrospektywnegoitylkosędziowieoznacznymdo-
świadczeniuposiadająumniejętnośćnzignorowania”wiedzywynikającejzuprzywilejo-
wanejocenyretrospektywnej.Kokluzjętakąformułujeemerytowanyprzewodniczący
senatuBGHW.Goette,głoswdyskusji(w:)M.Habersack(red.)iinni,Anlegerschutz
imWertpapiergeschäft,Kolonia2013,s.174.
8Por.m.in.H.R.Arkes,C.A.Schipani,MedicalMalpracticev.theBusinessJudgment
Rule:DifferencesinHindsightBias,OregonLawReview1994,t.73,s.613in.;J.J.Rachlin-
ski,APositivePsychologicalTheoryofJudginginHindsight,UCLR1998,t.65,s.619in.;
przystępnieD.Kahneman,ThinkingFastandSlow,Londyn2011,s.202in.
29