Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.PierwszestrukturyObozuNarodowego(1920-1929)
wojnyw1914rokuczłonekTDN,zaśod1918równieżczłonekelitarnej,tajnejLigi
Narodowej.WpowieciepuckimiwejherowskimdziałałkomiwojażerAntoniAbraham
zOliwy
7
,kolportującyprasępolskąiwspierającydziałalnośćorganizacjioświatowych,
założycielTowarzystwaLudowegowOliwieidziałaczmiejscowegokomitetuwyborczego,
propagującegokandydatówPolakówdoparlamentuniemieckiegoisejmupruskiego.
Podkoniec1918rokuwszedłwskładPodkomisariatuNRLwGdańsku,atakżezałożył
RadęLudowąwOliwie.EmerytowanysędziaAlfonsChmielewskizSopotubyłzałoży-
cielemidyrektoremBankuKaszubskiegowWejherowieorazTowarzystwaLudowego
wtymżemieście,aw1920rokupierwszympolskimburmistrzemWejherowa.Kolejnym
działaczem,któregoniesposóbniewymienić,byłStefanŁaszewski,od1913rokuposeł
doReichstaguzokręgukartusko-pucko-wejherowskiego,w1918rokunieformalny
przywódcapolskiegoruchuniepodległościowegonaPomorzu
8
.
Należypodkreślić,żenatereniepowiatównadmorskich(wejherowskiegoipuckiego)
aktywnośćspołeczno-politycznabyławyraźnienieadekwatnadoskalipoparciaudziela-
negolistompolskim.Analogicznie,mgławicowyzasięgwpływóworganizacyjnychendecji
nieodpowiadałodgrywanejprzezniąnaPomorzurolipolitycznej.Wydajesię,żeistnienie
tejnierównowagitrafnieodczytałdrStanisławWachowiak,któryodnoszącsiędookresu
piastowaniastanowiskawojewodypomorskiego(1924-1926)pisał:ΠMartwiłomniejed-
nakusposobieniespołeczeństwa,jakaśdziwnaniewiaraludności,zwłaszczakaszubskiej,
wpółnocnychpowiatachPomorza”
.Autorwartościowegopamiętnikaks.JózefDembień-
skipodkreślałzaobserwowanykontrastmiędzymiejscowościaminależącymidoparafii
oksywskiej(m.in.Gdynią),gdziegermanizacjapoczyniłaznacznepostępy,choćwiększość
Kaszubówpoczuwałasiędozwiązkuzpolskością,arejonamipołudniowo-pomorskimi,
takimijaknp.Koronowo,gdziemieszkańcybyliwpełniuświadomieninarodowoizrze-
szeniwlicznychorganizacjach.RomanWapińskizwróciłwkontekściespecyfikiPomo-
7
WedługEdwardaObertyńskiego,TowarzystwoLudowezałożyliw1891r
.AbrahamwrazzJanemRadtke
iJózefemVoigtem,E.Obertyński,GawędyostarejGdyni,Gdańsk1987,s.96.
AntoniAbraham(1869-1923),działacznarodowy,ur
.19XIIwZdradzie,powiatpucki,1891za-
łożycielTowarzystwaLudowegowOliwie,współzałożycielTLwPucku,Kielnie,Wejherowie,Redzie,
ChyloniiGdyni,1911-1913kierowałTLwRedzie,1915wcielonydowojskaniemieckiego,1918zastępca
członkaPodkomisariatuNRLnaPrusyKrólewskie,WarmięiMazury,1919członekdelegacjinakonfe-
rencjępokojowąwParyżu,10II1920witałwojskagen.HallerawPucku,odVIIImieszkałwGdyni,
byłzwolennikiemNChSP
,1922kandydowałzlistyChjenywwyborachdoSejmu,1923wrazzwójtem
RadtkewitałprezydentaRP
,premieraiprymasaPolski,zmarł23VI,pochowanynacmentarzuoksywskim.
8
J.Dembieński,Radościmało…,s.235.
BolesławWitkowski(1873-1939),ksiądz,posełidziałacznarodowy,ur.wWałyczu,powiat
wąbrzeźnieński,uczęszczałdoCollegiumMarianumwPelplinieigimnazjumwChełmnie,następnie
seminariumduchownegowPelplinie,wyświęcony23VI1895,od1905proboszczwMechowie,organi-
zatorplacówekCzytelniLudowychikółekrolniczych,1907współzałożycielBankuLudowegowPucku,
1913-1918posełnasejmpruski,1919sekretarzRadyLudowejwPucku,1920-1922posełZLNnaSejm,
prezesSNwpowieciepuckim,1939aresztowanyipowieszonywlesiepiaśnickim.
31
