2.2.
PODSTAWOWEWŁASNOŚCIOBRABIAREK
57
skrawania.Spotykanesąrównieżmetodyobciążaniastrukturyciężaremprzed-
miotuobrabianegoibadaniaodkształceńukładudlaróżnychjegopołożeń(DIN
V8602:Teil1,VDI-Richtlinien2851(1986)B.3).Przemieszczeniamierzysię
wkierunkachzgodnychzkierunkamigłównychskładowychsiłyskrawania,
przyczymjakokierunekpodstawowyprzyjmujesięten,wktórymprzemiesz-
czeniawywołująnajwiększezmiany.
Ocenawłasnościstatycznychodbywasięnapodstawiezaleceńzawartych
winstrukcjachbadańobrabiarekokreślonegorodzaju.Najczęściejsztywność
statycznąokreślasięnapodstawiezmierzonychcharakterystyktypuobciążenie-
-przemieszczenie.Charakterystykitesątakżepodstawądoszacowanianieli-
niowościukładu.Wynikipomiarówporównujesięzrezultatamibadańpo-
dobnychmaszyn.Wniemieckiejnormieprzejściowej[DINV8602:Teil1],
odnoszącejsiętylkodofrezarek,proponujesięcyklobciążanie-odciążanie
maszynywdwóchkierunkach(pchanie-ciągnięcie),przechodzącyprzezpunkt
zerowyobciążenia.Wtensposóbmożnaokreślićluzyinapięciewstępnewło-
żyskach.
2.2.3.
DRGANIAWOBRABIARKACH
Drganiawystępującepodczaspracyobrabiarkipogarszająjakośćobrabianej
powierzchni(gładkość),powodująbłędygeometrycznepowierzchni(głównie
błędykształtu),ograniczająmożliwośćpodwyższeniaparametrówskrawania
iprzyspieszajązużycieelementówobrabiarkioraznarzędzi.
Właściwościdynamiczneukładumasowo-sprężystegoobrabiarkiokreśla
funkcjaprzejściaukładu,przedstawionawformiepodatnościowejcharaktery-
stykiczęstotliwościowej.Jejwyznaczeniewymagawymuszeniadrgańukładu
zmiennąsiłąorazpomiaruamplitudyprzemieszczeniaifazy,jakoodpowiedzi
natowymuszenie.Podstawowąwielkościącharakteryzującąukładsprężysty
jestczęstośćdrgańwłasnych,umożliwiającaocenęzachowaniasięukładu
przydziałaniunaniegosiłwymuszających.
Ocenędynamicznychwłasnościobrabiarekmożnaprzeprowadzić,opiera-
jącsięnanastępującychpomiarachianalizach:
•wyznaczonychcharakterystykachdynamicznych(częstościdrgańwłasnych,
funkcjiprzejścia)poszczególnychczłonówukładudynamicznegoobrabiarki;
•analiziewidmowejsygnałuotrzymanegozrejestracjidrgańukładulubodpo-
wiedziukładunazadanysygnałwejściowy(wymuszenie);
•wyznaczonejpostacidrgań;
•analiziemodalnejdrgańukładu.
Dlaukładumasowo-sprężysto-tłumiącegoojednymstopniuswobody,poka-
zanegonarys.2.10,porozwiązaniurównaniaróżniczkowegoopisującegoje-
goruch
F
(
t
)
=
m
z
&
x
&
+
d
x
&
+
kx
(2.7)