Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ReligijnośćiobrazBoga
17
świadomościopozostawaniuwrzeczywistymoddziaływaniuBoga,rozpo-
znawanymprzezJegoinność,nponadludzkość”(transcendentność).
•
W.H.Clark(1968)proponujerozumieniereligijnościjakowewnętrznegodo-
świadczeniakontaktuztranscendentnym,przejawiającegosięwjegooddzia-
ływaniunazachowanie,szczególniegdyczłowiekstarasięzharmonizować
sweżyciezpropozycjamitranscendentnego.
•
Cz.Walesa(1982)określareligijnośćjakoindywidualne,pozytywneusto-
sunkowaniesiędoreligii,ajestniątowszystko,coczłowiekprzeżywa,do-
świadczaidoznajewbezpośrednimzwiązkuzjegoustosunkowaniemsiędo
Boga.
•
W.Prężyna(1971b)ujmujereligijnośćwkategoriipostaw;dlaniegojestona
postawączłowieka,wktórejwyrażaonirealizujeswójstosunekdoBoga.
•
D.O.Moberg(1973)określareligijnośćprzeznastępującewyszczególnienie
jejwymiarów:doświadczeniowy(doświadczana,bezpośredniawiedzaotrans-
cendencjiiemocjereligijne),ideologiczny(przekonaniawyznawcówdanej
religii,ichoficjalnadoktrynaiaktualnewierzenia),rytualistyczny(praktyki
ludzireligijnych:prywatneipubliczneformykultu),intelektualny(wiedza
opodstawowychprzekazachreligijnychipiśmiennictwie,osobisteinformacje
danejosobyztegozakresu),konsekwencjalny(wszystkieskutkiżyciowe
wierzeń,praktykiwiedzyreligijnejdladanegoczłowieka).
Ważnymrozróżnieniemwbadaniachnadreligijnościąjesttraktowaniefeno-
menureligijnegojakorzeczywistościdwuwymiarowej:wymiarwertykalnytego
zjawiska,towszystkoto,contranscendentne”,czylinaprzykładprzekonanie
oprzebaczeniuwin,oostatecznymzjednoczeniuzBogiem,orazhoryzontalny,
tocojestdostępnebezpośredniemupoznaniu:historiadanejreligii,jejliteratura,
filozofia,formyobrzędowo-kulturowe,itp.,wszystkoto,comapośredniczyć
wdoświadczaniutranscendencji(Chaim,1991;Grzymała-Moszczyńska,1988;
Kuczkowski,1993;Skalicky,1986).
1.1.1.Psychologiczneźródłareligijności
Podejściebadaczy-psychologówdofenomenureligijnegozwiązanejestza-
zwyczajzprzyjętymi(pozasystemowymi)założeniamifilozoficznymiodnośnie
jegonatury.Dobrymwskaźnikiempozwalającymnaosłanianietychzałożeńjest
analizaprzyjmowanychźródełreligijności.Główneznichwartesąwięcprzytocze-
nia.Zasadniczowpsychologiiistniejądwapodstawowezałożeniafilozoficzne,
woparciuoktóreokreślanesązjawiskareligijne.Pierwszezałożenietraktuje
religijnośćautonomicznie,czyliprzyjmuje,żejestonazjawiskiemtkwiącym
