Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wśródróżnychkontrowersjinatereniepsychologiireligiidająsięzauważyć
dwaprzeciwnesobieprzekonania.Pierwsze,ituzagłównegoreprezentantatego
stanowiskamożnauznaćS.Freuda,którestwierdza,iżreligijnośćjestpewnego
rodzajumechanizmemobronnymniedojrzałego(słabego)człowieka,chroniące-
gosięwstworzonejprzezsiebieidei,gdyżniepotrafisamodzielniestawićczoła
trudnejiwymagającejrzeczywistości.Stanowionadlaniego(ispołeczności)
przejściowysposóbnaporadzeniesobie,leczpowinnazostaćodrzucona,po-
nieważjesttylkopewnegorodzajunspołecznąnerwicą”ograniczającąrozwój
osobowości.Inni,woparciuotęipodobnetezy,twierdzą,iżreligiazniewala
człowieka,karzącmupodporządkowaćsięjakiemuśabstrakcyjnemubytowi,
awrzeczywistościwykorzystującejgogrupieludzi,zawężawolnośćiponiża,
niepozwalającnażyciezgodnezpragnieniami,conaruszajegogodność.Dru-
gie,przeciwneprzekonaniepodkreślapozytywneznaczeniereligijnościdlaroz-
wojuczłowieka.Reprezentujejeczęśćpsychologówhumanistycznych,wśród
którychszczególniewyróżniasięG.W.Allport.Wedługniego,religijnośćdo-
starczaczłowiekowipodstawowegomateriałudotworzeniawłasnej,jednoczą-
cejfilozofiiżycia,pozwalanaudzieleniesobieodpowiedzinazasadniczepyta-
niadotyczącepowodów,dlaktórychżyjeisensuwłasnegoistnienia.Umożliwia
mubudowaniewłasnejautonomii(indywidualności,podmiotowości),poczucia
dumyzsiebie,atakżeindywidualnegosystemuwartości.Innipsychologowie
tegonurtu,jakrównieżreprezentującypodejścieegzystencjalneipersonalistycz-
ne,zgodnieuznają,iżsątocechyniezbędnewprocesiesamoaktualizacji(samo-
realizacji),dążeniadopełniistnienia.
Tędwubiegunowośćwrozumieniuznaczeniareligijnościdlarozwojudoj-
rzałejosobowościczłowiekapróbujesięwyjaśnićtym,żetakkategorycznesta-
nowiskoFreudaiinnychautorówpodzielającychpierwsząopiniębyłospowo-
dowanenietylesamymizałożeniamiantropologicznymi,naktórychsięoparli
(ichwybórbyłczymśmotywowany),codoświadczeniemkliniczno-psychotera-
peutycznym.Spotykającprzedewszystkimosobyobciążoneróżnymizaburze-
niamipsychicznymi,czychorobamitegorodzaju,Freudmusiałzkonieczności
miećdoczynieniaprzeważniezpatologicznymiformamireligijności.Stądteż
