Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1
Wartowtymmiejscuwspomniećojeszczedwóchrozróż-
nieniach:pomiędzydenotacjąakonotacjąorazpomiędzyodno-
szeniemsięaekstensją.Wyrażeniengwiazdawieczorna”deno-
tujeplanetęWenus.Natomiastkonotacjąwyrażeniangwiazda
wieczorna”jestzespółcech,którewyrażenieoznacza:nciało
niebieskieukazującesięwieczorem”.WedlekoncepcjiJohnaS.
Millanazwywłasnemajądenotację,czylinosiciela,aleniema-
jąkonotacji,ponieważnieimplikująposiadaniażadnegoatrybu-
tu(Glock2001:219;Chmielewski1997:176).Natomiastdru-
giezewspomnianychrozróżnieńdotyczyróżnicypomiędzy
odnoszeniemsię(ang.reference)konkretnegowyrażeniado
konkretnegodesygnatuwkonkretnymakcieporozumiewania
sięaekstensją,czylibardziejabstrakcyjnąnrelacjąmiędzyna-
zwąaklasądesygnatów,którymtanazwaprzysługuje”(Krze-
szowski1999:11).
Problememszczegółoworozpatrywanymprzezfilozofówję-
zykabyłakwestiareferencjinazwwłasnych.Sąoneparadygma-
tycznymiprzykładamiwyrażeńreferencyjnych.Istniejewielesta-
nowiskdotyczącychreferencjinazwwłasnych.Teoriedeskryptyw-
nemówią,żenazwawłasnaodnosisiędziękitreścideskryp-
tywnej,którąmówiącywiążeztąnazwą.Jejprzedstawicieleto
FregeiRussell.Rozszerzonedeskrypcyjneteorieznaczeniagło-
sząponadto,żełączonaznazwąwłasnątreśćdeskryptywnajest
jejznaczeniem(inaczejniżuznawałJohnS.Mill,wedługktórego
znaczeniemnazwywłasnejjestjejnosiciel).Statusteoriideskryp-
tywnychrozważanybyłprzezSaulaKripkegoiJohnaSearle’a.
PodokonaniukrytykiteoriideskrypcjiKripkezaproponował
swegorodzajunprzyczynową”teorięreferencjinominalnej
(Kripke2001;por.Chmielewski1997:182).Wedługniegorefe-
rencjajestprzedewszystkimustanawianawnakciechrztu”przez
percepcję5.Mówiącyniemusikojarzyćznazwążadnychtreści
deskryptywnych.Poustanowieniureferencjinazwajestprzeka-
zywanaodjednegomówiącegododrugiegopoprzezwymianę
---
---
---
---
---
5Jednakczasemreferencjajesttakżeustanawianaprzezdeskrypcję,przy-
znajeKripke.MiałotomiejscewprzypadkunazwaniaNeptuna,któryzostał
opisanyjeszczeprzedjegozaobserwowaniem.
