Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wzakresiepojęćsformułowanychprzezantropologówobrazu,HansaBeltinga
iVilémaFlussera.WedługFlusserawyzwaniemdlawspółczesnegoczłowieka
jestraczejzjawiskoniżnarzędzie,którenazywaapparatusem9.Pojęcietoozna-
czasposóbprzekazywania,wytwarzaniaidystrybucjiinformacji.Coistotne,
symbolicznymprzedmiotem,odktóregofilozofbierzenazwępojęcia,jestapa-
ratfotograficzny.Procesintensywnychzmiankulturowychzacząłsiędlaniego
wrazzwynalezieniemaparatufotograficznego.Jaksięwydaje,niebezznaczenia
dlaobecnychrozważańjestpowiązanieprzezFlusseraaparatufotograficznego
zinformacją,któramusibyćprzeznaswjakiśsposóbprzyjętaiodczytana.Apa-
ratjesttuwięcnietylkoźródłemobrazów,aleigeneratoremtekstów.Wmyśl
tejteoriiprzykłademapparatusajestaparatcyfrowy(digitalcamera),aletakże
interfejskomputeralubsystemyzarządzaniakorporacją.Głównącechąappa-
ratusajestwytwarzanieobrazów,któreodwołująsięjużnakolejnympoziomie
niedorzeczywistości,aledokonstruowanychwramachinterfejsuimożliwości
procesorawtórnychobrazów.Sąonewięc,zdaniemFlussera,funkcjąmożliwo-
ścitechnologicznych,wbrewpowszechnemuprzekonaniuwidzów-czytelników
oichzastosowaniudobezpośredniejrejestracjiświata.Apparatusywytwarza-
jązatemsymboliczneimitacjeobrazów,zamykającnaswtautologiiwłasnego
interfejsu.Zdrugiejjednakstrony,aparatfotograficznymożebyćdlaFlussera
kolejnymużytecznymnarzędziem,oilebędziemymielipogłębionąwiedzę
ojegodziałaniu.Wtedymożemyużywaćgonaróżnesposoby,którepodpowiada
namnaszawyobraźniaipotrzebaopisuświata.Tegorodzajuobrazomprzeciw-
stawiajednakobecnośćpierwotnychobrazówrozumianychjakosymboliczne
reprezentacjeświata.Należyjeodczytywaćjakotekstowy,językowyczymedial-
nynamysłczłowiekanaświatem.KomentującteorięFlussera,możnapowie-
dzieć,że<pierwotny’oznaczatutajwywiedzionyzkulturowegoipoznawczego
doświadczeniaczłowieka.WtymmiejscuwartojeszczedodaćuwagiWaltera
BenjaminazpoczątkuXXwieku,któryprzewidywałjużwtedyminiatury-
zacjęiupowszechnienieaparatufotograficznego10.Naszedzisiejszecodzienne
doświadczeniepodpowiada,żeintuicjaBenjaminastałasiępraktykącodzien-
ności.Przekonujemysięotym,używającsmartfonów.
9
Por.V.Flusser,Kuflozofifotografi,przeł.J.Maniecki,przedm.P.Zawojski,Wydawnictwo
Aletheia,Warszawa2015.
10Por.W.Benjamin,Małahistoriafotografi,przeł.J.Sikorski,[w:]tegoż,Aniołhistorii,
wybórioprac.H.Orłowski,przeł.K.Krzemieniowa,H.Orłowski,J.Sikorski,Wydawnictwo
Poznańskie,Poznań1996,s.123-124.
1.Powieśćrzeka
17
