Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
-wobliczuogarniającegoNiemcyiEuropęfaszyzmu-nadziejaBenjaminadoty-
czącatwórczegodziałaniauwolnionegoodvaury”byławyrazemjegowłasnej,za-
angażowanejpostawy,jednakzdzisiejszejperspektywypodobnanadziejamoże
sięjawićjakozwodnicza,azdecydowaneprzeciwstawieniesztukiauratycznej
ireprodukcji-jakozbytjednostronne13iInspirującamocBenjaminowskiejteorii
leżynatomiast,jaksądzę,gdzieindziej:wsposobiepostawieniaproblemuoraz
wwyczuleniunazmiennewarunkipercepcjiizmysłowegodoświadczenia,zwią-
zanezprzemianamitechnikkomunikowaniaiobrazowaniaiCoistotne,przemia-
nytewtymujęciubiegnąwpoprzekinstytucjonalnychpodziałównasferęsztuki
ito,cowobecsztukivzewnętrzne”
,wskazując,żeepistemicznewzorceisposoby
odczuwaniasączymś,coprzenikaiłączyteróżneobszaryi
Przeświadczenieowpływietechnicznychnarzędzinawspółczesneprzemia-
nypercepcjiłączyłoBenjaminazawangardowymitwórcami,którychkoncepcje,
takiejakrozważaniaLászlaMoholya-Nagyaofotografiiivnowymwidzeniu”
,były
muznaneiprzezniegoprzywoływaneiStanowiskoprzyjętewesejuDziełosztuki
wdobiejegoreprodukowalnościtechnicznejmożnazatempostrzegaćjakoczęśćszer-
szej,toczącejsięwlatach20ii30idebaty,dotyczącejzarównorelacjisztukidore-
produkcji,jakiznaczeniatechnikiwkształtowaniuludzkiegodoświadczeniaiPro-
blemfunkcjiorazstatusureprodukcjidziełsztukibyłwielokrotniepodejmowany
wtymczasieprzezartystów,badaczysztuki,krytykówimuzealników,wywołu-
jącniekiedyburzliwesporyidającokazjędoartykulacjiprzeciwnychstanowiski
Wksiążcestaramsięrekonstruowaćniektóreztychdebat,wpóźniejszejrecepcji
nieutrwalonychtakmocno,jaktekstBenjamina,choćjemuzapewneznanychi
Krytykowaneprzezniegopostromantycznewyobrażeniesztukijakodziedziny
auratycznychprzeżyć,odizolowanejodzwykłegożycia,byłotakżeodrzucane
przezwieluawangardowychtwórców,którzywmediachmasowejkomunikacji,
językuprasy,reklamy,ilustrowanychmagazynówupatrywalialternatywywobec
zamkniętego,muzealnegopojęciasztukiiWoferowanychprzezfotografięifilm
możliwościachbezpośredniego,syntetycznegoprzekazuwidzielioninowenarzę-
13Odczasupowstaniategotekstunarosławokółniegoogromnaliczbakomentarzy;
odpoczątkutakże,zaczynającodpierwszegointerlokutoraBenjaminawpracynadtym
tekstem-TeodoraAdorna,wieleaspektówjegomyślenia,przedewszystkimtechno-
logicznyoptymizmizawierzeniewemancypacyjnywymiarformpopularnych,budziło
kontrowersjeiBenjaminswoimartykułemotworzyłistotnyobszarproblemowyizapro-
ponowałszeregnowychteoretycznychpojęć,jednakwodniesieniudoXX-wiecznych
praktykartystycznychzbytuproszczonewydajesięwytyczoneprzezniegodualistyczne
rozróżnieniesztukiauratycznejipostauratycznej,polegającejnaużyciutechnikrepro-
dukcyjnychiJaktwierdziMichelFrizot,wiarawrewolucyjnypotencjałtechnikiprowa-
dziładoprzecenieniarolitechnicznegodyspozytywuwwyznaczaniunowegotypuper-
cepcji,przyniedocenieniunawykówiwarunkówichspołecznegoużyciaiMiFrizot,La
modernitéinstrumentale.NotesurWalterBenjamin,vEtudesPhotographiques”2000,nr8i
