Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Carmen,senromantykówinarodzinymitu
opowieścioCarmen,przyczymprzełomowadlarozwojuespañoladyokazała
sięoperaGeorges’aBizetazlibrettemHenriegoMeilhacaiLudovicaHalévy’ego,
porazpierwszywystawionawParyżuw1875roku.Badaczewydająsięzgodni,
żenowelaMériméegostanowijedyniekompendiumromantycznychwątków
związanychzpołudniemHiszpanii,podczasgdyoperanadałahistoriiniepo-
kornejCygankiwymiaregzotycznegospektaklu,całkowicieoderwanegood
andaluzyjskichrealiów108.CarlosSaura,twórcajednejzfilmowychadaptacji
Carmen,nazywawręczlibrettonzdradą”wobecoryginału109.Operaprzerysowuje
obecnewopowiadaniumotywyfolklorystyczne,oddającfascynacjęhiszpańską
tradycjąwdziewiętnastowiecznejFrancji.Fascynacjataprzejawiałasięzarówno
wtwórczościpoetyckiej,jakiwrozwojuorientalizmuwmalarstwie110.
Wlibretcieuderzaprzedewszystkimrozbudowaniewątkukorridyiwprowa-
dzeniepostacitoreadoraEscamilla,który-wprzeciwieństwiedopikadoraLucasa
znoweliMériméego111-stajesięjednymzgłównychbohaterów,aśpiewanaprzez
niegowdrugimakcieariaVotretoast,jepeuxvouslerendre(Wasztoastmogę
odwzajemnić)należydonajsłynniejszychfragmentówopery.Wtekścieutworu
zwracauwagę,nieobecnawopowiadaniu,nadmiernaekspozycjawalkizbykami
jakokrwawegospektakluwywołującegoskrajneemocjewśródrozszalałejwidowni.
WopisiepojawiasięteżobcyMériméemupatetycznytonorazznaczniesilniejsze
niżwpierwowzorzepołączeniekorridyzwątkiemmiłosnym.Escamillośpiewa:
Toréador,engarde!
Etsongeencombattant
Qu’unœilnoirteregarde
Etquel’amourt’attend112.
Cowwolnymprzekładziemożnaoddaćnastępująco:
Toreadorze,uważaj!
Ipamiętajwwalce,
Żeczarneoczynaciebiepatrzą
Iżemiłośćczekanaciebie.
108Zob.:R.UtreraMacias:Españoladasyespañolados…,s.257;A.Davies,Ph.Powrie:Map-
pingCarmen.In:Ph.Powrie,B.Babington,A.Davies,Ch.Perriam:CarmenonFilm.ACultural
History.IndianaUniversityPress,Bloomington2007,s.2.
109Zob.C.Saura:Historiadenuestrapelícula.En:C.Saura,A.Gades:Carmen:elsueñodel
amorabsoluto.EdicionesFolio,Barcelona1983,s.55.
110Zob.szerzejA.Davies,Ph.Powrie:MappingCarmen…,s.1-2.
111Pikadortokonnyuczestnikkorridy,zadającybykowiranyzapomocąpiki.Lucasjest
wnowelipostaciąepizodyczną,awcytowanymtłumaczeniujegoimięzostałospolszczonedo
formynŁukasz”-zob.P.Mérimée:Carmen…,s.77-80.
112H.Meilhac,L.Halévy:Carmen.Dans:Eidem:Téâtre.Tome7.CalmanLévyEditeur,
Paris1901,s.425.
41
