Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
RozdziałI.Andaluzjaiespañolada.Kreowanieobrazu
Powiązanietychdwóchelementówbędziepóźniejstałymmotywemfilmowej
españolady,równieżtejniezwiązanejbezpośredniozsamąCarmen.
Przejaskrawieniuuległyteżwlibretcieinteresującemnietutajszczególnie
obrazyAndaluzji.MériméeuczyniłCarmenrobotnicąwfabrycecygarwSewilli,
mieszkającąnadrugimbrzeguGwadalkiwiru,wdzielnicyTriana,aczęśćakcji
osadziłwinnychrozsławionychprzezdziewiętnastowiecznychpodróżników
miastachPołudnia,jakGranada,Kordoba,MalagaczyRonda.Opisałrównież
działającenaromantycznąwyobraźniędzikiepejzaże,górskiewąwozyikry-
jówkirozbójników.Nakartachopowiadanianiebraktakżeprzedstawieńareny
korridyiśladówodległejprzeszłościregionu.Ichoćwybraneprzezpisarza
miejscaakcjiprzypominajązestawdestynacjinajchętniejodwiedzanychprzez
spragnionychwrażeńromantyków,wpisanesąonedośćnaturalniewopowieść
utrzymanąwramachliterackiegoprawdopodobieństwa.Operanatomiastkon-
centrujesięnaekspozycjipołudniowegokolorytuiegzotyki,poddającjepra-
widłomspektakluiodzierajączzawartejwnoweliwiedzypisarzanatemat
regionu113.Miejscebędąceprzedmiotemdoświadczeniawautentycznejpodróży
zmieniasiętymsamymwAndaluzjęwyobrażoną,sprowadzonądorównie
barwnych,coniewiarygodnychklisz.
MeilhaciHalévywprowadzajądoutworudodatkowąpostaćkobiecą,pocho-
dzącązKrajuBaskówMicaelę,któramastanowićprzeciwwagędlaniezależnej
itemperamentnejCarmen.WwersjioperowejniewystępujezkoleiGarcia
Jednooki-wnowelimążtytułowejbohaterkiiprzywódcarozbójników-copo-
zwalawyeliminowaćzespektaklumotywzdradyizabójstwa,azarazemłagodzi
wywrotowośćprzekazu.
OperaBizetaniewątpliwieukształtowałamitCarmeniprzyczyniłasię
dopostrzeganiajejjakoikonyhiszpańskości.WyzwolonaCygankazSewilli
zajęławtensposóbtrwałemiejscewmasowejwyobraźni.JakpiszeAgnieszka
Przybyszewska:nwsamejHiszpaniiipozajejgranicami[…]kształtowałsię
pewienuproszczony,stereotypowyzjednej,leczmitycznyzdrugiejstrony,wi-
zerunekCarmen:bohaterkijużnieliteraturyczy-szerzej-sztuki,leczcałej
kultury”114.WlatachsiedemdziesiątychXXwiekunaprzeciwkoarenykorridy
wSewilliwzniesiononawetpomniktejfikcyjnejprzecieżpostaciofrancuskim
rodowodzie115,takczęstooskarżanejonudział”wkonstruowaniuhiszpańsko-
-andaluzyjskiegostereotypu.
Zarównowersjaoryginalna,jakiprzekształconelubdodaneprzez
MeilhacaiHalévy’egowątkinastałezadomowiłysiętakżewkinie,nie
113Zob.R.UtreraMacias:Españoladas…,s.256-257.
114A.Przybyszewska:„Lolaodchodzikuportom”:cantejondonausługachpolityki.W:Od
CervantesadoPerezaReverte’a.Adaptacjeliteraturyhiszpańskiejiiberoamerykańskiej.Red.
A.Helman,K.Żyto.FundacjaKino,Warszawa2011,s.131-132.
115Naturalnejwielkościstatuazbrązu,dziełohiszpańskiegorzeźbiarzaSebastiánaRojasa,
stanęław1973rokuprzypaseodeCristóbalColón,gdzieznajdujesiędodziś.
