Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MaciejTeodorKociuba
mi”7.AjużzupełniepoważnieibezironiiGirardwskazywałnametodo-
logicznąniemocstrukturalizmuwwyjaśnianiuzjawiskaflprymitywnego
sacrum”,którejegozdaniemwyrastałozflodróżnorodnienia”,zdestruk-
cjisystemówróżnicującychkulturę.Strukturalizmskoncentrowanycał-
kowicienaróżnicachniemógłpoddaćanaliziefenomenuniwelowania
zróżnicowań.
Kolejnaistotnawątpliwośćniedotyczyjużtylkostrukturalizmu,choć
jegoprzedewszystkim.Chodziosamsposóbwyjaśnianiaszerokorozu-
mianejkultury,polegającynawyróżnieniupodzbioruartefaktów,które
należąprzecieżdoowejkultury,anastępnienauczynieniudostrzeżo-
nychwjegoobrębieprawidłowościuniwersalnymizasadamiwyjaśniają-
cymi.Wtensposóbdochodzidoswoistejekstrapolacjiregułwyjaśniania.
Uogólniasięje,choćstatustegouogólnianianiejestzupełniejasnyinie
wiadomo,czyzpunktuwidzeniapoprawnościepistemologicznejime-
todologicznejjesttodziałanieuprawnione.Takwięcjesttojakiśrodzaj
wyjaśnianiaparsprototo.Oilewretorycestosujesiętęzasadędlaskróce-
nia,uwyraźnieniakomunikatuidopuszczasięmożliwośćzastępowania
całościczyszerokiegozbiorufaktówjakąśjegocharakterystycznączęścią,
otyleniejestwcalepewne,czywolnotakczynićnagrunciemetody,która
chciałabymienićsięnaukową.Anawetgdybyzałożyć,żewolnotakpos-
tępować,tozawszemożesięprzecieżzdarzyć,żewąskipodzbiórfaktów,
mającychtworzyćeksplanansdlaszerokiejcałości,zostanieźlewydzielo-
ny.Gdyeksplanansmastanowićjęzyk,prawdopodobniewątpliwościsą
mniejsze,gdyżintuicjapodpowiada,żetaklasaartefaktówkulturowych
rzeczywiściestanowiwyjątkowypodzbiórwuniwersumkulturyibyć
możejestwistociepredestynowanadotego,bypełnićfunkcjępoznaw-
czegomodelu,wktórymjakwsoczewceskupiająsięcharakterystyczne
własnościcałejkultury.Najprawdopodobniejtakiewłaśnieprzekonanie
żywiłLévi-Strauss.Imożnatozrozumieć.Trudnydozrozumieniapozo-
stajejednakswoistydryf,jakiemuuległypoglądydotycząceroliifunkcji
językawpoznaniu.Językfetyszyzowanyiuznawanyzajedynąrzeczywi-
stośćtracibowiemfunkcjęnarzędziasłużącegopoznaniu,atakżenarzę-
dziasłużącegokomunikacjizinnymipodmiotamipoznania.Takilogo-
centryzmocierasięoteologięsłowaàrebours.
Wroku1927weLwowieukazałyRozprawyiartykułyflozofczneKa-
zimierzaTwardowskiego.Wzbiorzetymznalazłsiękrótkiartykułpod
7
R.Girard,Sacrumiprzemoc,cz.2,tłum.M.iJ.Plecińscy,Wyd.Brama,Poznań
[b.d.w.],s.110.
