Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
DobrosławBagiński
Wwyrażeniufltradycyjnenarzędziajęzykowe”ukrytejestprzekonanie,
żenarzędziaobrazoweniesąażtaktradycyjne.Kiedymówimyonarzę-
dziach,mamynamyśliutrwalanenimiprzekazy.Wmoimprzekonaniu
narzędziaobrazowaniasąbardziejpierwotneniżzapisyjęzykowe,które
wswychpoczątkachmiałypodstawępiktograficzną.Zapisfonetyczny
mowyprzyniósłniezwykłąłatwośćnotacji.Alfabetyzmoddwudziestu
pięciustulecizarządzaludzkąwiedzą,szczególniewobszarzepoznaw-
czym.AlenotacjaobrazowawXXwiekudokonaławielkiegoskokuza
sprawąfotografii,poligrafii,filmu,telewizjiiInternetu.Wtejperspekty-
wienarzędziaobrazowaniaodgrotywLascauxdoimpresjonizmuprawie
sięnierozwinęły.Ilewiekówmusiałominąć,abyodprostegowskaźni-
kagłębi,jakimjestinterpozycja(Lascaux),osiągnąćpięciowskaźnikową
perspektywęrenesansu.Alejużstolatpóźniejpowstałapierwszacamera
obscurazsoczewkąskupiającą,wyświetlającajasnyobrazperspektywicz-
ny.Umiejętnościludzkiegoumysłuirękizastąpiłaprostamaszynkado
kopiowaniaświata.Działosiętowczasienajwiększegotriumfujęzyka
pisanego,jakimbyłokrólestwoGutenberga.Pięćwiekówtekstowego
imperializmuzwieńczyłakoronanagłowieLudwikaWitgensteina.Po-
znanieprawdziwetopoznanienaukowe,anaukoweoznaczapojęciowe,
apojęcioweoznaczajęzykowe.Kropka.
Zasadniczaróżnicapomiędzypismemiobrazempoleganatym,że
zdarzeniajednoczesnejęzykujmujesekwencyjnie,atooznaczaapriorycz-
neichrangowanie.Obrazmawalorprezentowaniazłożonychrelacjipo-
międzyzdarzeniamitak,jakbybyłyonerównoczesne.Takwięcjęzykjest
dysponentemczasuupływającego,zaśobraz–czasuzatrzymanego.Jednak
wostatnimstuleciuobrazowaniedostałoporządnywehikułdoporuszania
sięwczasie,czylifilm.Dziśkamerytelewizyjnepotrafiąwykonaćdo10ty-
sięcyzdjęćwciągusekundy.Zapistejsekundymożemyodtwarzaćjako
ciągłyprzez200sekundiobejrzećdokładniefizjologięnarodzinmotyla.
Możemyzajrzećdoaortysercowejidokonaćtysiącainnychfascynu-
jącychoglądówizapisów.
Wtejperspektywienarzędziajęzykowesąmocnotradycyjne.
3.Wjakisposóbjęzyk(naturalny,poetycki,naukowy)ewokujeobrazy,które
mogąbyćprzetwarzanewwyobraźniiczywwynikutegomożemymówić
opowstaniupewnejnadwyżkisensu,czyteżjakimś„zyskupoznawczym”?
Słowo-dźwięki,gdytrafiajądoumysłów,nieszukająswychznaczeń
wdefinicjachczysłownikach.Szukająznaczeńwnaszychdoświadcze-
