Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.1.Ścierniwazmetaliżelaznych
Wśródścierniwmetalowychpodstawowągrupęstanowiąśrutyzmetaliżelaznych.Jesttobardzolicznagrupaścierniw,które
sąwytworzoneztrzechpodstawowychmetaliżelaznych:żeliwa,staliwalubstali(rys.4.2).Podstawąpodziałuzamieszczonegonarys.4.2
jestrodzajmetalu,zktóregodaneścierniwometalowejestwytworzone.Wramachtegosamegościerniważeliwnego,staliwnegoczy
stalowegowystępująodmianyróżniącesięskłademchemicznymstopu,agłówniezawartościąwęglaimikrostrukturą.Matowpływ
natakiewłaściwościtychścierniwjaktwardość,kruchość,czyzdolnośćprzekazywaniaenergiidopowierzchniobrabianej.
Rys.4.2.Podziałśrutówzmetaliżelaznychzewzględunarodzajmetalu
Drugimwyróżnikiemposzczególnychgatunkówścierniwżelaznychjestkształtziaren.Ziarnaścierniwamogąmiećkształtkulisty,
nieregularny(określanyteżjakoostrokrawędziowy)orazwalcowy(drutycięte).Większośćodmianśrutówżelaznychwystępujewkształcie
kulistymiwkształcienieregularnychziaren,aniektóretylkowkształciewalcowym.
Poszczególnegatunkiścierniwżelaznych,azwłaszczaścierniważeliwneistaliwne,łączypodobnysposóbpodziałucałegozakresu
wymiarowegoziarenstosowanychwobróbcestrumieniowo-ściernejnagranulacje.Wpraktycefunkcjonująróżnesystemyoznaczania
zakresuwielkościziarenlubgranulacji.PozaobowiązującymiwPolscenormamiISO11124wużyciusąrównieżinnenormykrajowe
imiędzynarodowe(SAE,BS,DIN).Wtabeli4.1i4.2zamieszczonorównoważnewprzybliżeniuoznaczeniaposzczególnychnormdotyczące
uziarnieniaścierniwmetalowych.ObejmująonepełnyzakresoznaczeńnormyISO11124.
Tabela4.1.Porównawczezestawieniewybranychnormdotyczącychuziarnieniakulistychścierniwmetalowych
S400
S300
S280
S240
S200
S170
S140
S120
S100
S080
S070
S060
S040
S030
NormaISO11124
S1320
S1110
S930
S780
S660
S550
S460
S390
S330
S280
S230
S170
S110
S70
SAEJ444:1983
S1320
S1110
S950
S800
S660
S550
S470
S390
S340
S240
S170
S120
S070
BS2451:1963
–
Arkusz2:1985
od1,6do2,24
od1,25do2,0
od0,8do1,25
od1,0do1,6
od0,6do1,0
od0,4do0,8
od0,3do0,6
od0,2do0,4
od2do2,8
DIN8201
[mm]
–
–
–
–
–
Tabela4.2.Porównawczezestawieniewybranychnormdotyczącychuziarnieniaostrokątnychśrutówmetalowych
G240
G200
G170
G140
G120
G100
G070
G050
G030
G020
G010
G05
NormaISO11124
G10
G12
G14
G16
G18
G25
G40
G50
G80
G120
G200
G325
SAEJ444:1984
G80
G66
G55
G47
G39
G34
G24
G17
G12
G07
G05
G02
G02
BS2451:1963
Arkusz3:1985
od1,6do2,24
od1,25do2,0
od0,8do1,25
od0,16do0,3
od2,0do2,8
od1,0do1,6
od1,0do1,6
od0,6do1,0
od0,4do0,8
od0,3do0,6
od0,2do0,4
d0,1do0,2
DIN8201
[mm]
–
Toporównaniewtabeli4.1i4.2macharakterczystoinformacyjnyiniepowinnosięprzyjmowaćwskazanychgranulacjijakorównych
sobie.WielkościgranicznewnormieISO11124sąidentycznezodpowiednimiwyszczególnionymiwnormieSAEJ444:1984.
Spośródwszystkichodmianśrutówmetalowychnabazieżelazapodstawowągrupęstanowiąścierniwastaliwnewysokowęglowe.Ich
udziałwświatowymzużyciuścierniwżelaznychwynosiok.80%(tab.4.3).Nastąpiłteżstopniowywzrostsumarycznegozużyciaścierniw
żelaznychwkolejnychlatach.Widocznyjestteżstopniowywzrostzużycianajmłodszychześcierniwżelaznych,czyliśrutównierdzewnych.
Ichzużyciew2011rokubyłonapoziomiezużyciaśrutówżeliwnych,którestanowiływprzeszłościpodstawoweścierniwostosowane
wobróbcestrumieniowo-ściernej.
