Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Metodaetnogeograficzna
winterpretowaniuzjawiskkulturowych
Aspektprzestrzennyichronologiczny
Metodaetnogeograficzna
Jednązetnologicznychmetodbadawczychstosowanychoddawnawbadaniach
kulturytradycyjnejjestmetodaetnogeograficzna,zwanateżgeograficzną.Meto-
data,ujmującrzecznajprościej,poleganaposługiwaniusiędanymioprzestrzen-
nymzróżnicowaniuwytworówkulturywujęciusynchronicznymlubdiachronicz-
nyminawyciąganiuwnioskówzrozmieszczenia,nasilenia,typologiiiwzajemnej
relacjitychzjawisk1.Metodaetnogeograficznaczęstodajesporemożliwościinter-
pretacyjnewbadaniachkulturywiejskiejwaspekcieprzestrzennymichronolo-
gicznym.Wartowpierwprzedstawićjejhistorięorazdotychczasowezastosowanie
nagruncieetnologii.
Historiametodyetnogeograficznej
Omawianametodamastosunkowodługątradycję,gdyżsięgaswoimikorzenia-
midodoświadczeńjęzykoznawców,wszczególnościznanegolingwisty,Johane-
saSchmidtaijegoteoriifaljęzykowych,ogłoszonejw1875roku.Podstawowym
założeniemtejteoriibyłoradialnerozprzestrzenianiesięwytworówjęzykowych
poświecie,napodobieństwofalpowstałychpowrzuceniukamieniadowody.
W1876roku,niezależnieodSchmidta,GeorgWenkerrozesłałkwestionariusz
lingwistycznydowieluniemieckichmiejscowości,widzącpotrzebęopracowania
atlasujęzykowego(pierwszytomukazałsięw1881roku);kilkanaścielatpóźniej
powstałatlasdakorumuńskiifrancuskiorazkolejne.Metodęstosowanotakże
nagrunciefolklorystyki-historykliteraturyipoetaJuliuszKrohnnajejpodsta-
wieanalizowałfińskieludowepieśniepiczne2.Wtymkontekściezwanojąme-
todągeograficzno-historyczną.OkreśliłjąszczegółowoWalterAnderson,który
istotnieprzyczyniłsiędojejpowstaniaidopracowania.Dałondokładnyopis
1Z.Staszczak:Metodaetnogeograficzna.W:Słowniketnologiczny-terminyogólne.Red.
Z.Staszczak.Warszawa-Poznań1987,s.232.
2K.Moszyński:Człowiek.Wstępdoetnografiipowszechnejietnologii.Wrocław-Kraków-
Warszawa1958,s.103.
