Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.2.Ekstynkcja
Jesttozjawiskoosłabieniapromieniowaniapodczasprzechodzenia
przezatmosferę(Mietelski1995).Dlategociałaniebieskietużpowscho-
dzielubtużprzedzachodemmająmniejsząjasnośćiprzybierająbarwęczer-
wonawą.Najłatwiejtozauważyć,obserwującSłońce.Dziękiekstynkcjibez
zagrożeniadlawzrokutużpowschodzielubtużprzedzachodemobserwacje
jegotarczymożnaprowadzićgołymokiem.Widaćwtedytesameplamy,
którewśrodkudniamożnaobserwowaćtylkonaekranie.
1.3.3.Refrakcja
Refrakcjatozjawiskozałamaniapromienipodczasprzejściaprzezat-
mosferę.Obserwatorwidziciałoniebieskiepostycznejdoostatniegoodcin-
kajegodrogiwatmosferze.Obserwowanawysokośćciałaniebieskiegojest
większaodrzeczywistej,największaróżnica,ok.35’,występujewpobli-
żuhoryzontu.Wartośćrefrakcji,zwłaszczabliskohoryzontu,jestzmienna
wzależnościodtemperatury,ciśnieniaiwilgotnościpowietrza.Przybliżone
wartościrefrakcjimożnaodczytaćztablic,np.wpodręcznikuJ.Mietelskie-
go(1995).Należydodać,żepomiarywysokościwykonywanezapomocą
prostychprzyrządów,zdokładnościąnieprzekraczającą10,niewymagają
uwzględnianiarefrakcji.Największawartośćrefrakcjijestbowiemopołowę
mniejszaoddokładnościodczytu.
Skutkirefrakcjimożnaobserwować.Refrakcjaprzyrastającaszybko
wpobliżuhoryzontupowodujespłaszczenietarczyzachodzącegoSłońcalub
Księżyca.Największespłaszczeniewystępujewdolnej,stykającejsięzwid-
nokręgiemczęścitarczysłonecznej.Możnajezobaczyćgołymokiem(ryc.2).
Ryc.2.Spłaszczenietarczysłonecznejnaskutekrefrakcji
Tospłaszczeniemożnałatwozobaczyć,jeżeliwykonasięzdjęcie,wy-
starczydotegoaparatcyfrowy.Naobrazieprzeniesionymnaekrankompu-
teramożnawyznaczyćizmierzyćosieaibspłaszczonejtarczysłonecznej
(ryc.2).
14