Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
Owowspółdziałanieobugrupwceluprodukcjiusługpublicznychbadaczka
określiławłaśniekoprodukcją.Wskazałatakże,żewytworzenieniektórychusług,
jakedukacjaiporządekpubliczny,niejestmożliwebezudziałuobywateli,lub
żeichjakośćidostępnośćulegaznacznejpoprawie,gdydotakiejwspółpracy
dochodzi(Ostromiin.,1978;Parksiin.,1981).WpóźniejszychlatachOstrom
(1996,s.149)skupiłasięwłaśnienapoprawieusługpublicznychdziękikoprodukcji,
wskazując,że„koprodukcjastajesięalternatywnąinstytucjonalnązasadną,którą
zdecentralizowaneinstytucjepaństwowemogąwykorzystaćwprocesieprodukcji
usługpublicznych”.Wtymnormatywnymrozumieniukoprodukcjauzyskała
zdolnośćnietylkodozmianyusługipublicznej,aleteżpozycjiużytkownikausług,
któryzklienta(client)stajesięaktywnymiświadomymobywatelem(citizen).
Tonormatywneujęciekoprodukcji,któregocelemjestudoskonaleniedemokracji
ipromowaniedemokracjiuczestniczącej,stałosiękluczemdorozwojubadań
nadkoprodukcjąwlogicezarządzaniapublicznego(Pestoff,2006;Porter,2012;
Strokosch,2019).
Należypodkreślić,żewlatach70.i80.XXw.,pozanielicznymibadaczami,
jaknp.Whitaker(1980),Parksiin.(1981),Sharp(1980)iBrudney(1983),kopro-
dukcjaniezyskaławiększegonaukowegoanipraktycznegozastosowania.Taki
stanrzeczytłumaczysięupowszechnieniemmodelunowegozarządzaniapu-
blicznego,wktórymdążeniedoskutecznościiefektywnościwprodukcjiusług,
dziękiurynkowieniu,usamorządowieniuimenedżeryzmowi,utrzymałobierność
obywateliwdecydowaniuotreściusługpublicznych(Alford,2009;Brudney,
2020,2021;Loeffler,2021;Osborne,2020;Pestoff,2021).Jednaknapoczątku
XXIw.,kiedyrozczarowaniemechanizmamiNPMstawałosięcorazwiększe,
koprodukcjapowróciławrazznaukowymzainteresowaniemwobszarzezaan-
gażowaniaobywateli,wolontariatuistudiaminadtrzecimsektorem(Brudney,
2021).Badaczetzw.drugiejfalibadańkoprodukcyjnych,jakPestoffiBrandsen,
Alford,OsborneorazBovaird,powrócilidonormatywnegoujęciakoprodukcji
zaproponowanegoprzezElinorOstrom,poszukującalternatywnychwobecrynku
irządumechanizmówreformowaniawelfarestatesidemokracji.
Wtedyteżzainteresowaniekoprodukcjąiwspółtworzeniempowiązano
zbadaniaminadmodelamizarządzaniapublicznego3,comiałozwiązekzupo-
wszechnianiemmodelugovernance(Osborne,2006,2010,2010a).Tęzmianę-która
ustawiaużytkownikówusługwroliwspółproducentówdziałającychwsiecihory-
zontalnychukładówwpolicentrycznychsystemachusługpublicznych
4
wrelacjach
3
Natematmodelizarządzaniaikoprodukcjizob.rozdziałdrugi.
4
KoncepcjępolicentryzmurozwijaliElinoriVincentOstromowie(azwłaszczaVincent),zapożyczając
pojęciepolicentryzmuodMichaelaPolanyi’ego.Polanyi(1951,za:McGinnis,red.,1999)rozumiałpolicentryzm
jakotakąmetodęorganizacjizadańpublicznych,wktórejwieleelementówzdolnychjestdowzajemnych
przystosowańwramachogólnegosystemuzasad,chociażkażdyztychelementówdziałaniezależnie
odinnych.Teautonomiczneośrodkidecyzyjnemająswobodęwrealizowaniuwłasnychinteresów,coodbywa
sięwramachustalonegozbiorureguł,którymwszystkiepodlegają.PodobniewedługOstromów:system
policentrycznyzakładawspółistnieniewielu,niezależnychodsiebieośrodków,którychkompetencje
izadaniasięzazębiają(ColeiMcGinnis,red.,2015;McGinnisiOstrom,2012).AligicaiTarko(Aligica,2016;
wposzukiwaniuramteoretycznychdlakoprodukcjiiwspółtworzenia
