Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Niniejszeopracowaniestanowipróbęukazania,wjakimstopniuwdobiegospodarki
opartejnawiedzypolskieprawoautorskiezapewniaochronętejczęścidziedzictwakul-
turalnego,którastanowiniematerialnydorobekspołeczeństwawpostacispuściznylite-
rackiejiartystycznej.
TerminUgospodarkaopartanawiedzy”pojawiłsięwtymkontekściewdokumencie
KomisjiWspólnotEuropejskichUPrawaautorskiewgospodarceopartejnawiedzy”,
zwanymtakżeUZielonąksięgąprawaautorskiego”1.TerminuUgospodarkaopartana
wiedzy”używasięnaokreśleniedziałalnościgospodarczej,któranieopierasięnazaso-
bachnaturalnych(takichjakziemia,surowcenaturalneitp.),lecznazasobachintelek-
tualnych2.Zasobytechronioneprzezprawowłasnościintelektualnej,awszczególności
przezprawoautorskie,bowiemokreślenieUwiedza”nieoznaczawtymprzypadkutylko
materiałówbadawczychiedukacyjnych,aleodnosisiędowszelkichmateriałówpo-
większającychobszarwiedzyikultury.
Wdobiewspółczesnej,gdywiedzaiedukacjatraktowanejakoaktywaekonomicz-
ne,któremogąbyćprzedmiotemeksploatacjigospodarczej,zmieniasięrównieżpogląd
narolęprawaautorskiego.Dotychczasjegoistotyupatrywanowzapewnieniuograni-
czonegoczasowomonopolu,czyliprawawyłącznegokorzystaniairozporządzania
utworem,ustanowionegonarzecztwórcówiichnastępcówprawnych.Zewzględuna
niezwykleważnąrolęprawaautorskiegozakresprawwyłącznychjestzdefiniowany
bardzoszerokowdyrektywie2001/29/WEParlamentuEuropejskiegoiRadyzdnia
22maja2001r.wsprawieharmonizacjiniektórychaspektówprawautorskichipokrew-
nychwspołeczeństwieinformacyjnym3,którastanowipodstawowyaktunijnyzzakresu
prawaautorskiego,zawierającyenumeratywniewyliczonewyjątkinarzeczdozwolone-
goużytku.
Koniecznośćrozpowszechnianiawiedzyikulturywśrodowiskuon-line,składającym
sięzosóbuczącychsię,badaczy,osóbniepełnosprawnychiinnychosób,którepragną
1Dokumenttenjestdostępnywwersjielektronicznejpodnastępującymadreseminternetowym:http://
eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0532:FIN:PL:PDF.Wdalszymtokuwywodówjest
cytowanyjakoUZielonaksięgaprawaautorskiego”.
2Oilejednakdziałalnośćgospodarczaopartanazasobachnaturalnych,jestpojęciemnatyleutrwalonym,żejego
kształtnieulegawzasadziezmianom,otyle,cosłuszniesiępodkreśla,wskutekrozwojusystemówwłasności
intelektualnejorazsamegorozwojutechniki,pojęcieUgospodarkiopartejnawiedzy”,mimożeistniejeniedługo,ciągle
sięzmienia;zmieniająsięprzytympolityczneispołecznecele,dlaktórychtermintenbyłpierwotnietworzony;S.J.H.
Graham,B.H.Hall,D.Harhoff,D.C.Mowery(w:)Patentsintheknowledge-basedeconomy,ed.byM.C.Wesley,A.M.
Stephen,Washington2001,s.113.
3Dz.Urz.WEL167z22.06.2001,s.10–19.
13