Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
leżytakżeodtego,czyuprawnionypodmiotjestosobąfizyczną,czyprawną,aterminus
aquo,odktóregorozpoczynasiębiegczasu,poupływiektóregowygasająautorskieprawa
majątkowe,zależywkonkretnychokolicznościachodtakichzdarzeń,jakśmierćostat-
niegowspółtwórcy,ujawnienieautorstwadziełaalbodatajegopublikacji.
Ukazaniuwspółdziałaniatychinstrumentówprawnychjakowyznacznikówzakresu
domenypublicznejjestpoświęconyrozdziałI.Rozważaniawnimzawartesąskierowane
przedewszystkimnaosiągnięcietegowłaśniecelubadawczego,cospowodowałopomi-
nięcieniektórychinnychwątków.Wprzeciwnymraziewywodytemogłybysięprze-
kształcićwwykładzprawaautorskiego,czegostaranosięuniknąć.
Ważnąrolęwzachowaniuniematerialnegodorobkukulturowegopełniąinstytucje
kulturalne.RozdziałyIIiIIIsąpoświęconetyminstytucjomkultury,którezajmująsię
gromadzeniem,przechowywaniemiudostępnianiemzbiorówobiektów(muzealiaoraz
zasobyarchiwalneibiblioteczne).Ichcharakterwświetleprawaautorskiegoniejestjed-
nolity,ponieważzasobyteobejmująnietylkoutworyobjęteochronąprawnoautorską,
aletakżeutwory,którychterminochronyjużupłynął,utwory,którychtwórcajestnie-
znanyiwreszciedzieła,którenigdyniebyłyobjęteochroną.
Instytucjeteodgrywająszczególnąrolęwrozpowszechnianiudóbrkultury,polega-
jącąnaprowadzeniudziałalnościkulturalnej.
Muzeaiarchiwazostaływzwiązkuztymwyposażoneprzezustawodawcęwtakie
środkiprawne,którewramachdozwolonegoużytkurozpowszechnionychutworów
umożliwiająimpełnienietejroliizapewnieniedostępudoposiadanychzbiorów.Muzea,
archiwa,szkołyibibliotekizostałyponadtouprawnionedozwielokrotnianiautworów
wcelachniekomercyjnych(por.art.28pr.aut.).
Gromadzenieiprzechowywanie–takżezapomocątechnologiicyfrowej–całych
zbiorówdóbrkulturalnychmaswojeodniesieniadodziałalnościkomercyjnejwspo-
mnianychinstytucji.Dotyczytotakżedóbrintelektualnychwpostaciutworówplastycz-
nych,dwu-lubtrójwymiarowych(rysunki,rzeźby),któresąnarażonenaryzykoUrepry-
watyzacji”poprzezużycieichwcharakterzewzorówprzemysłowychlubznakówtowa-
rowych.
WprawieautorskimmożliwośćtegorodzajuUprywatyzacji”powstajenatleprzepi-
sówart.991in.pr.aut.,któreustanawiająprawodopierwszychwydańorazwydań
naukowychikrytycznych.Wmyśltychprzepisówwydawcy,któryporazpierwszy
wsposóbzgodnyzprawemopublikowałutwór,któregoczasochronyjużwygasł,ajego
egzemplarzeniebyłyjeszczepublicznieudostępniane,przysługujewyłączneprawodo
rozporządzaniatymutworemnawszystkichpolacheksploatacjiprzezokres25latod
datypierwszejpublikacjilubrozpowszechnienia.Namocyart.993pr.aut.postanowienia
art.991oraz992pr.aut.stosujesięodpowiedniodoutworówitekstów,którezewzględu
naczasichpowstanialubcharakternigdyniebyłyobjęteochronąprawaautorskiego.
Postanowieniatekierująnasząuwagęwstronędziedzinytwórczościokreślonejmia-
nemfolkloru(por.rozdziałI),któraczęstobywazawłaszczanaprzezosobynieupraw-
nione,dlaktórychstajesięjednakinspiracjąiźródłemkreowanianowychpomysłów,
zwłaszczadotyczącychpromowaniawłasnychtowarówlubusług,aostatniotakże
wdziedziniewzornictwaprzemysłowego,czylidziałalnościgospodarczejpolegającejna
nadawaniuprzedmiotomnowegowyglądu.Obiektemzainteresowaniaczęstostajesię
równieżmuzykaludowa,którejwspółczesnearanżacjeiopracowaniasąniekiedywy-
15
