Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
rze.SzybkotopniejąlodynaMorzuArktycznym,np.w1960r.pokrywalodumia-
łatam2mgrubości,aw2001r.tylkoniecałymetr,lódścieniało42%,jegoobszar
skurczyłsięo6%,masaloduzmniejszyłasięopołowę.Masylodukurcząsięteżwe
wszystkichgłównychpasmachgórskichświata.
Wzrosttemperaturywrejonachgórskichmożespowodowaćradykalnązmianę
proporcjiopadów,zwiększającudziałdeszczówkosztemśniegu,tymsamymwzrost
liczbypowodziorazspadekilościwodyzroztopionegoloduzasilającejrzekiwpo-
rachsuchych.WXXwiekupoziommórzpodniósłsięo10-20cm,czylioponadpo-
łowęprzyrostuosiągniętegowciąguostatnichdwóchtysięcylat.Oiletemperatura
Ziemibędzienadalrosła,poziommórzpodkoniecXXIwiekumożewzrosnąćnawet
ojedenmetr.Wyższatemperaturaoznaczawiększeparowaniewody,któranastępnie
opadawpostaciulewnychburz,wmiejscachtrudnychdoprzewidzenia.
4.2.2.Kwaśnyopadatmosferyczny
Wzależnościodporyrokuiszerokościgeograficznej,opadatmosferycznymoże
występowaćwformiemgły,rosy,mżawki,deszczu,szronu,śniegulubgradu.
TakzwanykwaśnyopadatmosferycznylubkwaśnydeszczposiadawartośćpH
niższąod5,6.Wzrostkwasowościopadówatmosferycznychpowodujągłównieprze-
nikającedoatmosferytlenkisiarkiitlenkiazotu.Kwaśneopadyatmosferycznewywo-
łująnegatywnezjawiskaekologiczne.Nadmiernezakwaszeniewódjeziorprowadzi
wdłuższejperspektywiedozamieraniawnichżyciaorganicznego.
Najbardziejwrażliwanakwaśneopadyjestroślinność,ichdziałaniepowoduje
ograniczenieintensywnościprocesufotosyntezyiprzedwczesneopadanieliści.Kwa-
śnedeszczestanowiągłównąprzyczynęobumieranialasówwEuropieiAmeryce.
Powodująteżprzenikaniedoglebytoksycznychmetali,takichjakglin,ołów,cynk,
miedź,któremogąosiągaćtoksycznydlaroślinpoziomstężenia.
Kwaśnyopaddziałakorozyjnienakamieniebudowlane,zaprawęmurarskąime-
tale,niszczącbudowleikonstrukcjemetalowe.Kwaśnedeszczemająteżniszczący
wpływnaorganizmywodne,aszczególniewrażliweekosystemywódśródlądo-
wych,np.rybyłososiowate.
Jedynymsposobemograniczeniakwasowościopadówatmosferycznychjest
zmniejszenieilościuwalnianychdoatmosferytlenkówsiarkiiazotu.
4.2.3.Zanikanieozonustratosferycznego
Ozonosferajesttowarstwamaksymalnegostężeniaozonu,którawystępujewat-
mosferzeziemskiejnawysokości20-40km.Dziękiniejilośćpromieniowanianadfio-
letowego,docierającegodopowierzchniZiemi,jestobniżanadopoziomubezpiecz-
negodlażywychorganizmów.
W1985r.stwierdzonozanik40%ozonunadbiegunempołudniowym.Obszarten
nazwanodziurąozonową.Przyczynątegozjawiskabyłm.in.wzrostpoziomuzawar-
tościtlenkówazotuiinnychzwiązków(freonów),pochodzącychzeźródełantropo-
21