Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.1.Charakterystykawódpodziemnych
29
•pradolinidolinrzecznych;
•sandrówistożkównapływowych;
•dolinkopalnych,sandrówkopalnych,zwanychrównieżmiędzymore-
nowymi.
Dwapierwszezwymienionychzbiornikówmającharakterodkryty
iwzwiązkuztymsąwnajwiększymstopniunarażonenaoddziaływanie
zanieczyszczeńantropogenicznych.Spośródwymienionychzbiornikównaj-
większeznaczeniemająpradolinyidolinykopalne.Schematwystępowania
zbiornikówwutworachczwartorzędu–patrzrys.9.1.
Pozaosadamiczwartorzędudużeznaczeniemająrównieżwodyporowe
występującewosadachpiaszczystychmiocenuioligocenu.Wodyteeksploato-
wanesągłówniewWielkopolsceorazwnieccewarszawskiej.Eksploatowane
poziomywodonośnesąwwiększościprzykrytewarstwamigliniiłów,aich
zasobycechująsięsłabąodnawialnością.
WobrębiewyżynśrodkowopolskichiczęścioworównieżKarpatiSudetów
podstawoweznaczeniemająwodyszczelinoweilokalnieszczelinowo-kra-
sowewystępującewutworachkredy,jury,triasuidewonu,apodrzędnie
równieżkarbonu,permu,starszegopaleozoikuiprekambru.Największe
znaczeniemapiętrokredyeksploatowanelokalnierównieżwniżowejczęści
Polski(rys.3.1).Lokalniedużeznaczeniemająwodykrasowewystępujące
wosadachwęglanowychjuryidewonu.
Zbiornikiszczelinoweiwszczególnościkrasowecechująsiędużąwraż-
liwościąnaoddziaływaniezanieczyszczeńantropogenicznychiwtychzbior-
nikachwpierwszejkolejnościzaobserwowanowpływantropopresji(Często-
chowa,Kielce,GórnyŚląsk).
Wodyomówionychzbiornikówwodonośnychsąwzdecydowanejwięk-
szościpochodzeniameteorycznego(infiltracyjnego).Sątozarównowody
współczesne,którychwyróżnikiemjestzawartośćtrytupochodzącegozte-
stówbronitermojądrowejod1952roku,jakiwodystarsze,infiltrującewokre-
sieholocenuiplejstocenu.Podrzędniewystępująwodyinfiltracjiprzedplej-
stoceńskiejistarszej.
NiezanieczyszczonewodypodziemnesągłówniewodamitypuHCO
3
-Ca.
RzadziejwystępująwodytypuHCO
3-Naorazwodywykazująceskładwie-
lojonowy.
Podwzględemmineralizacjidozaopatrzeniawwodęwykorzystujesię
wodysłodkieozawartościrozpuszczonychskładnikówstałychnieprzekra-
czających1g/l.WodytakiewystępująwPolsceprzeciętniedogłębokości
200–250m,przyzmiennościod0do1500m(Kleczkowski,1984).
AdamMickiewiczUniversityPress©2022