Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
GuidoDeRuggiero8,LudwigvonMises9,HaroldJosephLaski10,FriedrichAu-
gustvonHayek11,JohnGray12iinni.
Celemniniejszejpublikacjijestukazanieewolucjikoncepcjiliberalnych.Au-
torzystaralisięwskazać,żenawspomnianąewolucjęwpływmiałyistniejące
uwarunkowania.Inaczejproblemwolności,władzy,ekonomii,relacjispołecznych
(indywidualizmuczywspólnotowości)byłwidzianyprzezmyślicieliliberalnych
wXVIIIczyXIXwieku,azupełnieinaczejwXXwiekuczywspółcześnie.
Każdazkoncepcji,wyrosławobrębieliberalizmu,jakchcetegoJohnGray13,
maswójwkładwrozwójideiliberalnej,prowadzącdokrytykigłównychnurtów
tejmyślipolitycznej,przezcotworzynowepolaanalizynadkierunkamirozwo-
jumyślipolitycznej.Spórwokółliberalizmuklasycznegostałsiępodstawądo
wyodrębnienianurtówkonserwatywnegoidemoliberalnego(socjalliberalizm).
Wizjeneoliberalnepostawiłynapiedestaleindywidualizmczłowieka,adążąc
domaksymalizacjijegowolności,ograniczyłyrolępaństwa.Wrezultaciestały
siępodstawądlawyodrębnieniasięlibertarianizmu(iskrajnychjegoodłamów
odminarchizmudoanarcholiberalizmu).Dywagacjewokółliberalnegomyślenia
oświeciepogłębiłjeszczebardziejspórwobszarzefunkcjonowaniajednostki.Na
czympowinnabyćopartawizjafunkcjonowaniaczłowiekawspołeczeństwie?
Czypodstawązauważaniainnejosobymabyćklasycznawizjautylitaryzmu,czy
możewyznaczaneprzezludzizasadysprawiedliwości?
Rodzisięwięcpytanie,czyistniejągraniceliberalizmu?Czyokreślonyjuż
wcześniejwymiarideiliberalnychjesttrwały?Libertarianieikomunitarianie
tworząnoweidee,którewyznaczająnowepolamyśleniaoliberalizmie,prowadzą
swojesporyojegokształt.Czyichefektembędzienowajakośćliberalizmu,czy
też(idąctropemGraya)więcejliberalizmów?
8
G.deRuggiero,StoriadeLiberalisto,Bari1925.Bardziejznanajestwersjaangielskoję-
zyczna,tłumaczenieR.G.Collingwood,HistoryofEuropeanLiberalism,London1927.
9
L.vonMises,Liberalism,Jena1927–wyd.pol.Liberalizmwtradycjiklasycznej,Kraków2001.
10
H.J.Laski,TeRiseofEuropeanLiberalism,London1936.
11
F.A.vonHayek,ConstitutionofLiberty,Chicago1960–wyd.pol.Konstytucjawolności,
Warszawa–Wrocław1987.
12
Por.J.Gray,Liberalism,Minneapolis1986–wyd.pol.Liberalizm,Kraków1994.
13
JaksłuszniezauważyłaA.Gawkowska,J.Grayjednązeswychpraczatytułował:Liberali-
smus:EssaysinPoliticalPhilosophy,Londyn–NewYork1989.Por.A.Gawkowska,Biorącwspólnotę
poważnie?Komunitarystycznekrytykiliberalizmu,Warszawa2004,s.12.
