Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyjaśnieniezasadniczychpojęć
15
–
wartość–czylizespółcechskładającychsięnagłównezasadyliberalizmu,
–
demokrację–nieodzownyelementistnieniasamegoliberalizmu9.
ZbigniewRauprzyjąłnatomiastnastępująceteoretycznewyznacznikilibe-
ralizmu:
1.Jednostkajestpodmiotemprawczyuprawnieńnaturalnych.
2.Naczelnemiejscezajmujewłasność.
3.Władzapolitycznawspołeczeństwieipaństwiepochodziodwyposażo-
nejwteuprawnieniajednostki.
4.Władzamaograniczonycharakter.
5.Legitymizacjawładzyrządzących,jakizobowiązaniedoposłuszeństwa
rządzonychopierasięnazgodzietychostatnich.
6.Społeczeństwoipaństwostanowiądobrowolneorganizacje.
7.Strukturarząduodzwierciedlazasadępodziałuwładzy,któramasłużyć
najskuteczniejszemuzabezpieczeniuuprawnieńrządzonych.
8.Rządzonymprzysługujeprawooporuwobecrządzącychwsytuacji,gdy
uprawnieniarządzonychsąprzezrządzącychsystematyczniegwałcone10.
ZkoleiJohnGrayzastanawiasięnadliberalizmemjakoodłamempolitycz-
nejfilozofii,akcentującjakocharakterystycznedlaniegocechy:indywidualizm,
egalitaryzmczypostępowość11.Jeszczestarszaanaliza,przeprowadzonaprzez
BarbaręiMarkaSobolewskich,ideęliberalnąokreślajako:
–
ideędziejowegopostępuludzkości,
–
prymatjednostkinadspołeczeństwem(ideologiaindywidualistyczna),
–
nadrzędnąrolęwolności,
–
własnośćprywatnątraktowanąwkategoriisacrum,
–
ograniczonąrolępaństwa,
–
ideępodziałuwładzyjakopodstawędemokratycznegopaństwa12.
ZbigniewDrozdowiczzauważanatomiast,żepanującewnaucepodziałydo-
tycząceliberalizmusięgająpoczątkówtejmyślipolitycznej,kiedyklasycznylibera-
9
Por.R.Buchała,R.Ruta,Liberalizm,Katowice1993,s.5;A.Wojtaszak,Neoliberalizm,
w:IdeeidoktrynypolityczneXXwieku.Wybór,cz.I,red.A.Wojtaszak,D.Wybranowski,Szczecin
2006,s.13.
10
Z.Rau,Liberalizm.Zarysmyślipolitycznej…,s.12.
11
J.Gray,Liberalism,Minneapolis1986,s.X.
12
B.Sobolewska,M.Sobolewski,MyślpolitycznaXIXiXXw.Liberalizm,Warszawa1978,
s.9.
