Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IDziedzictwozaborów19
—hamburskiGirobank.Podjąłonpróbęskutecznegozapanowa-
nianadówczesnymchaosemmonetarnym.Jakojednostkęrozra-
chunkowąobrałmarkę.Prowadziłrachunkiswychklientów,przyj-
mującsrebronawagęiprzeliczającjenarozrachunkowemarki.
Wtensposóbchronionointeresybankuijegoklienteliprzedskut-
kamipsuciapieniądza.Właśniewtedyporazpierwszywzwiązku
zniemieckimsystemempieniężnympojawiłasięnazwaDmarka”.
TymczasemwPrusachjednostkąwalutowąbyłtalar.Podczas
wojendrugiejpołowyXVIIIipoczątkówXIXwiekuwalutapruska
ulegaładeprecjacji,aPrusy,podobniejakszereginnychpaństw,
eksperymentowałyzpieniądzempapierowym.Jużpodczaswojny
siedmioletniej(1756-1763)Dpsuły”własnąwalutę,ajednocześnie,
dziękizdobyciumatrycwSaksonii,walutęsaskąipolską.Wlatach
sześćdziesiątychXVIIIwiekuPolskazalewanabyłafałszywymipie-
niędzmibitymiwPrusach.W1766rokupowstałwBerlinieKöni-
glicheGiro-undLehnbank,emitującybanknotynominowanewjed-
nostkachzwanychPfundBanco.W1798rokupodjętoemisję
bankkassenscheinów,apoklęscepodJenąw1806roku—not
skarbowychnominowanychwtalarach,tzw.Tresorscheinen,wspol-
szczonejwersjitrezorszajnów.Podobniezatemjakwwiększości
Europywczasachnapoleońskich,wymienialnośćpapierowychpie-
niędzynakruszecbyłazawieszona,afaktycznykurswalutykrusz-
cowejwstosunkudoDpapierów”byłwyższyodoficjalnego.Poraz
pierwszypróbowanoustabilizowaćwalutęw1811roku,jednak
wojnawrokunastępnymzniweczyłatewysiłki.Ostatecznieuda-
łosięprzeprowadzićstabilizacjędopierow1826roku.
Wtensposóbpowstałsystembimetalistycznyopartynazło-
tymfridrichsdorzeisrebrnymtalarze.Fridrichsdorbyłodpowiedni-
kiem5talarów.Nadalwobiegubyłybanknoty,jednakterazbez
ograniczeńwymienialnenakruszec.
