Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10WojciechMorawskiOdmarkidozłotego
Wsystemiegwarantującymwymienialnośćnazłotowedługsta-
łegoparytetunieistniałwogóleproblemwzajemnejwymienialno-
ściwalutorazproblemstabilnościkursów.Ponadtowalutazłota
miałajeszczejednązaletę—posiadałazdolnośćregulowaniabilan-
sówhandlowych,atymsamymzapewniałaharmonijnyrozwój
państw.Mechanizmtenporazpierwszyopisałbrytyjskiekonomi-
sta,DavidHume.Wyobraźmysobie,żejakiśkrajmanadwyżkę
bilansuhandlowego.Zobowiązaniazagranicznezostanąwymienio-
nenazłotoidokrajutegonapłyniekruszec.Bankcentralny,mając
więcejzłota,zwiększyemisjębanknotów.Zatemcenywtymkraju
wzrosną.Pamiętajmyprzytym,żezewnętrznekursywalutowesą
sztywne.Skutekbędzietaki,żekrajtenzaczniemiećwyższekoszty
produkcjiiniższąkonkurencyjnośćnarynkachzewnętrznych.Ko-
lejnyrokzamkniezapewneujemnymbilansemhandlowym.Wów-
czasodpłynieodniegozłoto,bankcentralnyzmniejszyemisję,ceny
spadną,poprawisiękonkurencyjnośćizczasempowrócidodatni
bilanshandlowy.Oczywiściewrzeczywistościniezawszedziałosię
towtakmodelowysposób,alefaktemjest,żedopókidziałałsys-
temwalutyzłotej,niebyłopotrzebytworzeniaponadnarodowych
instytucjifinansowych,takichchoćbyjakdzisiejszyMiędzynarodo-
wyFunduszWalutowy.
Walutazłotamiaławielezalet.Byłasolidna,stabilna,wymie-
nialnaiporównywalnawwymiarzemiędzynarodowym.Miałajed-
nakjednązasadnicząwadę—rozmiaryobiegupieniężnegozależa-
łyodDsiływyższej”,czyliodzasobówkruszcu,którychniemożna
byłowsztucznysposóbpowiększyć.Takregulowanyobiegpienięż-
nymógłsięokazaćzbytwąskiwstosunkudopotrzebgospodarki,
atostwarzałoniebezpieczeństwodeflacyjnegodławieniaaktywno-
ścigospodarczej.
Próbąprzezwyciężeniatejsłabościwalutykruszcowejbyłsys-
temzwanybimetalizmem.Polegałonnatym,żepokryciememisji
