Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog.Prawdziwinaukowcyniebadająumysłu
21
Pomiaraktywnościumysłowej
Zbawiennedlaproblematycznegostatusupsychologiiokazałosięwprowa-
dzenieniestrukturalnychskanerówmózgu,leczskanerówczynnościowych(funk-
cjonalnych),którewynalezionokilkalatpóźniej.Skanerytewykrywajązużycie
energiiprzezmózg.Bezwzględunato,czyśpimy,czyczuwamy,85miliardów
komóreknerwowych(neuronów)wnaszymmózgunieustannieprzesyłasobie
nawzajeminformacje,atowiążesięzezużyciemenergii.Mózgkonsumujeoko-
ło20procentenergiinaszegociała,choćsamstanowijedynie2procentjego
masy.Wnimznajdujesięsiećnaczyńkrwionośnych,zapomocąktórychdystry-
buowanajestenergiawpostacitlenutransportowanegoprzezkrew.Najwięcej
energiitrafiadotegoregionu,którywdanejchwilijestnajbardziejaktywny.
Kiedysłuchamy,najaktywniejszączęściąmózgusądwaobszarypobokach,
wktórychneuronyodbierająinformacjebezpośredniozuszu(rys.IB2,ilustra-
cjebarwne).Wzrostaktywnościneuronówwtymobszarzepociągazasobąlo-
kalnywzrostdopływukrwi.Związekmiędzyaktywnościąmózguamiejscowymi
zmianamiwprzepływiekrwiznanybyłfizjologomjużponadstolattemu,ale
przedwynalezieniemskanerówniebyłomożliwewykrywanietakichzmian14.
Skanowanieaktywnościmózgu(emisyjnatomografiapozytonowa,ang.posi-
tronemissiontomography,PET,orazfunkcjonalneobrazowaniemetodąrezo-
nansumagnetycznego,ang.functionalmagneticresonanceimaging,fMRI)wy-
krywazmianywprzepływiekrwi,wskazujące,któryregionmózgujestwdanej
chwilinajaktywniejszy.
Największąwadąskanerówmózgujestdyskomfortbadanych.Trzebależeć
nawznakprzezokołogodzinę,starającsięanirazunieporuszyć.Wskanerze
niemacorobić,możnaconajwyżejmyśleć,aitowprzypadkufMRIjestraczej
trudne,bowśrodkupanujetakihałas,jakbyktośwłączyłciprzygłowiemały
młotpneumatyczny.Wjednymzpierwszychbadańzużyciemprymitywnejwer-
sjiskaneraPETpoproszonoochotników,żebywyobrazilisobie,żewychodzą
zdomu,apotemnakażdymskrzyżowaniuskręcająwlewo15.Taczystoumysło-
waczynnośćwystarczyła,byzaktywizowaćwieleobszarówmózgu.
14
W1928rokuupewnegoczłowiekastwierdzonoanomalięwukrwieniutylnejczęścimózgu.
Kiedyotwierałonizamykałoczy,możnabyłousłyszećzmianywprzepływiekrwiwobszarzewzro-
kowymjegomózgu.
15
TepionierskiebadaniaprzeprowadzonowSkandynawii.DavidIngvariNielsLassenopra-
cowalipierwsząmetodęfunkcjonalnegoskanowaniamózguuludzi.Wpierwszymeksperymencie
wstrzyknęlisobienawzajemmateriałradioaktywnywtętniceszyjne!PóźniejPerRoland,zapomocą
bardziejprzyjaznejdlaochotnikówwersjitejtechniki,obserwowałaktywnośćmózgu,kiedybadani
wyobrażalisobie,żewychodzązdomu.
