Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VoegelinaposzukiwanieBoga
XI
całynaszsłownikmapodstawęfilozoficznąlubobjawioną”7.
WinnychwypowiedziachVoegelintwierdziłnietyle,żewte-
dyodkrytopewneważnedlanaskategoriefilozoficzne,ileże
wGrecjiiwIzraeluukazano,poprzezwłaściweowymkulturom
symbole,czymjestludzkanatura.Niesposóbodnaleźćwtym
względzienicnowego.Odkrycieczasówdawnychjesttrwałym
osiągnięciem.Istotączłowieczeństwajestotwarcienatranscen-
dencję.Voegelinpowiada:tojestrzeczprostaioczywista.No-
wośćczynowatorstwowmyśleniunieoznaczadlaniegonicin-
negopozatym,iżnanowo,naswójsposóbwnikamywtesame,
trwałemodułynaszegoistnienia.Samfilozofstalepowtarzał,
żepodstawąwszelkiegonauczaniapowinnabyćznajomośćkla-
syków.Onisąnaszyminauczycielamiimistrzami,aichdzieła
znajdująsięniemalnawyciągnięciedłoni.
Costałosięwnowożytnejmyślizpodstawąnaszegobytu?
Uległimmanentyzacji.Nadalchcemyodkryćpodstawęistnie-
nia,aledlategożedostępdoboskiegoIstnieniazostałograni-
czonyczywręczzabroniony,współcześniszukająpodstawgdzie
indziej.Następujeswoistegorodzajuprzemieszczeniehierarchii
zadań.
Zasadniczeznaczeniemaimmanentyzacjarozumu.Wiek
XVIIInazywanyjestnwiekiemrozumu”,ponieważludzki,anie
boskirozumuznanyzostałzaostatecznąmiaręipodstawęna-
szychdziałańiwszystkiegotego,coistnieje.Wszelakoludzki
rozumniezawierażadnychtreści.Rozumtranscendentny,na-
pięcieodkrywanepodsuwająkryteriadziałaniaiwskazująco
najmniejnato,cojestniemożliwedozrealizowania.
Gdyfunkcjęzwierzchniąpełnirozum,pojawiłasiękoniecz-
nośćnasyceniagotreściamipochodzącymizróżnychbezpo-
średnichźródeł.Wjednymwypadkusensrozumuwyrażanybył
przezdążeniedozysku.Człowiekiemracjonalnymbyłten,kto
dążyłdoosiągnięcianajlepszejpozycjiwgrzerynkowej.Win-
nymwypadku(uMarksa)kształtrozumuwyznaczająstosunki
produkcji,któreokreślająkształtkulturyireligii(nadbudowy).
Innikluczdodoświadczeńduchowychznajdywaliwkoncepcji
libidoinieświadomości(psychoanaliza).OdpołowyXIXwie-
7TheCollectedWorks,vol.11:PublishedEssays1953-1965,Ellis
Sandoz(red.),UniversityofMissouriPress,2000,s.234.
