Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
DamianPluta
kretamileczniczymiiwymienianiedostępnymilekarstwamiprzezap-
tekarzynietylkojednejprowincji,lecztakżecałegozakonu.
WizytatorzakonuPompiliusLambertengo(1628–1629)wmemoria-
ledlarektorówkolegiówwPolscez11września1629roku,wpunktach
23i24,stwierdził,żenaptekprzykolegiachjezuickichbyłozawiele,
zabroniłaptekarzomsprzedawanialeków,poleciłdawaćjebezpłat-
nieubogimidobroczyńcomzakonu,wedługdecyzjirektora”20.Zkolei
wedługrozporządzeniawizytatoraFabrycegoBanfiegoz1645roku
aptekarz-jezuitaniemógłbadaćchorychkobiet.Niemógłteżdowolnie
ordynowaćlekarstw.Medykamentyzaśmiałdostarczaćosobomspoza
kolegiumzapośrednictwemministradomu.Dlautrzymaniaaptekipo-
bieranonierazzawydawanelekarstwadrobneopłaty,którenależało
przeznaczaćnadalszyrozwójapteki,zaśnadwyżkioddawaćdokasy
prowincjiiaptekominnychkolegiów.Niektóreaptekiposiadałyjednak
stałeuposażenielubzapisywystarczającenaichutrzymanie,aapteka-
rzeprzeznaczalidochodynacelekościelneswegokolegium.Popularność
aptekjezuickichprowadziładokonfliktówzaptekarzamimiejskimi,
którzyzpowoduniższychobrotówtoczylizjezuitamisporyiprocesy,
dążącdozamknięcialubograniczeniadziałalnościaptekjezuickich.
Największeusługioddawałyaptekiwczasiepanującychzaraz.Miesz-
kańcykolegiumwyprowadzalisięwtedyzwyklepozamiastodooko-
licznychmajątkówzakonnych,wmieściepozostawałozaledwiekilku
jezuitówzaptekarzem,którzypoświęcalisięwyłączniepielęgnowaniu
chorychizaopatrywaniuumierających.
Kolegiumbyłato–jakgłosidefinicja–najczęściejinstytucjana-
ukowa,domzakonny,wktórymznacznaliczbazakonnikówtrudniła
sięnauczaniemiprowadzeniemszkoły.Niektórekolegiaposiadałyosob-
neogrody,częstoprzywillachjezuickich,wktórychuprawianozioła
lecznicze.Przyaptekachistniałyswoistelaboratoria,wktórychprzy-
gotowywanoleki.Każdaaptekazaopatrzonabyławpodręcznąfacho-
wąbiblioteczkędziełmedycznych.Pokasaciezakonujezuiciprowadzili
jeszczekilkaapteknaBiałorusiwlatach(1773–1820).
Takogromneirozległemajątkiuzupełniałyliczneogrody,sady
ipolauprawne21.Wskładmajątkujezuickiegowchodziłyrównieżcałe
wsiewykupioneodmiejscowejszlachty,jakrównieżlasyiłąki22.Ko-
ścioływznoszonowbarokowymprzepychu,najczęściejnaplaniejednej
bryły,złukowymsklepieniemwspartymnakolumnach.Wyposażenie
20T.Srogosz,K.Hanisz:ProblemypostjezuickichaptiekwWielikomKniażestwie
Litowskomwrabotieedukacionnojkomisii.W:Gorodskajabolnica:istorija,sostojanie
iputisowierszenstwowanijaliczebno-profilakticzeskojpomoszczi.Grodno1997,s.61.
21J.Paszenda:BudowlejezuickiewPolsce.T.2.Warszawa1992,s.117.
22Z.Gloger:Encyklopediastaropolska.T.4.Warszawa1985,s.1027.
