Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzarnaibiałalegendadziałalnościKomisjiEdukacjiNarodowej…
19
miapostolstwa,majątkowymzabezpieczeniemposzczególnychdomów,
posiadaniemwłasnegonowicjatu.Przykażdymkolegiumirezydencji
znajdowałasięnbursamuzyków”,którzygrąiśpiewemuświetnialiko-
ścielnenabożeństwaiszkolneuroczystości19.Aktyprawne,korespon-
dencja,nielicznerękopisymuzycznenależąceniegdyśdorepertuaruor-
kiestryszkolnejczykościelnejdanegokolegium,potwierdzająistnienie
burswewszystkichniemalwiększychplacówkachjezuickichprowincji
polskiejilitewskiej.Przepisyzakonnestanowiły,żebursymusiałyznaj-
dowaćsięwosobnymbudynku,bynieprzeszkadzaćwżyciukolegium
ipracywszkole.Naczelebursystałregens,zwanyprefektembursy.
Miałondużąniezależnośćodinnychprzełożonychzakonnychwwycho-
waniuuczniówigospodarowaniumajątkiembursy.Prowadziłkatalog
uczniów,księgęumów(kontraktów),inwentarzinstrumentówmuzycz-
nychiwłasnąrachunkowość.
Zbiorowemuzakwaterowaniuiutrzymaniumłodzieżyorazoddzia-
ływaniuwychowawczemusłużyłykonwikty.Aniśw.IgnacyLoyola,za-
łożycielzakonu,aniRatioStudiorumnieprzewidywałointernatówdla
młodzieżyszkolnej.Jezuicizdawalisobiesprawę,że–prowadzącinter-
nat–mimowolibędąprzeszczepiaćpewneformyżyciazakonnegowży-
cieipostępowaniekonwiktorów.Woleli,bymłodzieżświeckadorastała
iwychowywałasięwśrodowiskachotwartych.Preferowalieksternów,
wobecktórychzawszeistniałznacznydystanspozwalającynazachowa-
nieautorytetuipowagi.Zichgronapochodziłoteżnajwięcejpowołań
dozakonuiklerudiecezjalnego.
Jezuiciprzyswoichszkołachotwieralijedynieniewielkiebursyubo-
gichdlawspieraniauzdolnionejmłodzieżyzbiednychrodziniotwie-
ralikonwiktydlaszlachty,aleposiadałyonebardzoograniczonąilość
miejsczprzeznaczeniemgłówniedlarodzinfundatorów.Podobnieeli-
tarnycharaktermiałypowstającewXVIIIwiekukolegiaszlacheckie
zwłasnymtokiemstudiówikadrąpedagogiczną.Jezuiciprowadzili
równieżkilkaseminariówdiecezjalnych,aledążyli,byichwychowan-
kowieniebyliodseparowaniodresztystudentówimielijaknajwięcej
zajęćwszkołachpublicznych.
Dospisumajątkowegonależydodaćokoło150aptek,którezakła-
danowjezuickichdomachzakonnychgłówniedlaużytkudomowników,
wydawanojednakbezpłatnielekidobrodziejomzakonuimiejscowejbie-
docie.Funkcjęaptekarzypełnilibraciazakonni.Wieluznichdzięki
talentomidługiejpraktycenabierałorozgłosunietylkowmieście,ale
iwokolicy.Dorozwojuaptekjezuickichprzyczyniłosiędzieleniesięse-
19L.Grzebień:Bursymuzyczne.W:Wsłużbieczłowiekowi.Studiumduszpaster-
sko-katechetyczne.Red.Z.Marek.Kraków1991,s.184–188.
