Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RozdziałI
administracjąszkolną,patologiamispołecznymiitp.(AndersoniIwanicki,1984;
Maslach,SchaufeliiLeiter,2001;Schwab,1995;Sęk,2000,2004).
Psychospołeczneproblemypracynauczycielipodejmowałwswoichpracach
naukowychZaborowski(1986).Autorkładłzjednejstronynacisknaindy-
widualnewłaściwościdziecka,zdrugiej–dostrzegałtwórczycharakterpracy
nauczyciela.Uważał,żeszkołastwarzaczęstosytuacjeiwarunkiniepowtarzalne
iwymagaodnauczycielaniekonwencjonalnychzachowańirozwiązań.Nau-
czycielowiniewystarczawięcwiedzawyniesionazestudiów.Musinieustannie
rozwijaćidoskonalićsiebie,swojąwiedzęiswójwarsztatpracydydaktycznej
iwychowawczej.Zaproponowałmodelrozwojuzawodowegonauczyciela,
wktórymwyodrębniłczteryetapy:
–etapwzorcówmetodycznych;
–etapkrytycznejrefleksji;
–etapsamokontroli;
–etaptwórczy.
Wpierwszymetapie,wzorcówmetodycznych,nauczycielkorzysta
zgotowychisprawdzonychschematów.Niemajeszczewypracowanego
warsztatupracy,jestodtwórczy,oczekujepomocyinadzorumetodycznego.Jest
tookreswprowadzającywzawódiraczejwkarierzezawodowejnauczyciela
krótki.Jeślisięprzedłuża,zagrażabiernościąischematyzmem,atesąwrogami
edukacji.
Drugietapcharakteryzujesiękrytycznąrefleksjąnadwłasnąpracą,
stosowanymimetodami,efektami.Nauczycielpotrafidostrzecswojebraki
wwiedzy,błędywpostępowaniuimetodycepracy.Analizującje,modyfikuje
własnąpracę,częstoposzukującokazjidodoskonaleniawarsztatu.Zaborowski
polecatudoskonałąmetodę,tzw.microteaching,jakoanalizęproblemów
wzespolenauczycieliopodobnejprofesji.
Naetapietrzecimobserwujesiękształtowaniesamowiedzyisamokontroli.
Jesttowynikbogacącegosiędoświadczenia,rozwijanejpermanentniewiedzy
iumiejętności.Toczasszkoleń,kursówitreningów,którerozwijająkompe-
tencjenauczyciela.Jestświadomytego,czegomuwpracypotrzeba.Takżetutaj
podkreślasięznaczeniewspółpracywzespołachkoleżeńskich.
Czwartyetapjestetapemtwórczościisilnejjużidentyfikacjizzawodem
nauczycielskim.Jesttomożliwedziękisamowiedzyisamokontroli.Nauczyciel
prezentujebogatąwiedzęizainteresowanianaukowe.Przejawiapostawę
krytycznąisamodzielnośćmyślenia.Masilnąmotywacjędopracyigotowość
doinnowacji.Mateżnajwiększeszansenadobrerezultatywłasnejpracy
zuczniami.
WpolskiejliteraturzepedeutologicznejR.Kwaśnica,zainspirowanyteorią
trzechstadiówrozumowaniamoralnegoKohlberga(1984),zaproponował
interesującąkoncepcjęfazowegorozwojuzawodowegonauczycieli.Wprocesie
tymwyodrębniłtrzyetapy:
