Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KOSMICZNAARCHEOLOGIA•35
azatembadającwidmoiznajdującesięwnimlinieabsorpcyjne,można
określićnietylkorodzaje,lecztakżeproporcjepierwiastkówtworzących
składchemicznygwiazdy.Widmaplanetiasteroidsątrudniejszedozin-
terpretowania,ponieważzawierającząsteczkiiminerały,któreznacznie
silniejpochłaniająświatłoniżatomypierwiastkówzawartychwgwiaz-
dach.Mimotowciążmożemycałkiemsporowydedukowaćnatematich
budowy,badającichwidma.Podobnebadaniamożnazastosowaćtakże
wprzypadkupodczerwieni.
Wnaszejopowieściznaczącąrolęodgrywatakżepromieniotwórczość.
Naturalniewystępującepierwiastkipromieniotwórczetoniewiarygod-
nieużytecznenarzędziabadaniaprzeszłościzasprawączegoś,comożna
bynazwaćichwłasnymiczasomierzami.Substancjapromieniotwórcza,
będącaskładnikiempojedynczegominerału,organizmużywegobądź
UkładuSłonecznegojakocałości,zachowujesiętak,jakbytużobok
ktośuruchomiłstoper.Ilośćpromieniotwórczościmalejewedługprze-
widywalnegoschematu,obniżającsięopołowęwściśleokreślonych
odstępachczasu,zwanychokresamipołowicznegorozpadu,charaktery-
stycznychiunikalnychdlaposzczególnychrodzajówpromieniotwórczej
materii.Podwóchokresachpozostajejednaczwartapierwotnejilości
materii,jednaósmapotrzechokresachitd.
Kiedypromieniotwórczypierwiastekulegarozpadowi,zwykleza-
mieniasięwinnypierwiastek,ocałkiemodmiennychwłaściwościach
fizycznychichemicznych.Tozkoleipozwalanadokładneokreślenie
procesurozpadu.Sprawdzającilośćpozostałegomateriałuijegorozło-
żeniewstrukturzedanegoobiektu,naukowcymogąstwierdzić,kiedy
danyobiektpowstał.(Jakmożnatoosiągnąć,zobaczymywrozdziale4).
Nawetwówczas,gdyradioaktywnośćustała,rozmieszczenieproduktów
powstałychwwynikurozpadumożesporopowiedziećodawnejprze-
szłościdanegoobiektu.Technikata,zwanadatowaniemizotopowym,
sprawdzasięnadowolnejskaliczasowej,począwszyodkilkustuleci,
dookresówobejmującychmiliardylat,oczywiściejeślitylkopromie-
niotwórczypierwiastekzodpowiednimokresempołowicznegorozpa-
duznajdujesięwbadanejpróbce.Datowanieizotopowejesttaksamo
