Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
jestsceptyczna,eksponujeswójkrytycznydystansdorzeczywi-
stościpoprzezwykorzystaniesatyry,ironii,paradoksu.Jednak
przezgrubąwarstwęsceptycyzmuprzebianiekiedytęsknotaza
emersonowskimidealizmem.
Literaturaamerykańska–bypokusićsięohistoryczne
uogólnienie–wyrastazduchasprzeciwu.Wpisarstwieokresu
kolonialnegocelemsprzeciwubyłanarzuconawładza,wro-
mantyzmie–przejawyspołecznegoipolitycznegoautorytary-
zmu,wrealizmie–skostniałewspólnotowenormy,wmoder-
nizmie–zdehumanizowanacywilizacjatechnologiczna.Od
połowyXXwiekumożnazaobserwowaćwyraźniejszeniżkie-
dykolwiekprzedtemzróżnicowanieobszarówsprzeciwu,któ-
rychniesposóbsprowadzićdowspólnegomianownika.Ton
itematsprzeciwusądostrojonedowyrażaniaróżnicy,toteż
wydatniewzmacniająwielogłosowośćwspółczesnejprozy
amerykańskiej.Owawielogłosowośćmaścisłyzwiązekzpro-
cesamiemancypacyjnymiwAmerycewdrugiejpołowieXX
wieku,zwłaszczaodlat60.Wydarzeniaztegookresu,naczele
zrozwojemruchuprawobywatelskich,dałypisarzometnicz-
nymbezpośredniimpulsdoposzukiwanianowych,oryginal-
nychikulturowospecyficznychformwyrazu.Towtedywyło-
niłsięruchCzarnejEstetykiproponującyafroamerykańskim
autoromprogram,którymiałpomóczachowaćswoistośćre-
prezentowanejprzeznichtradycji.Wogólelata60.byłyprze-
łomowedlapisarzyetnicznychwtymsensie,żezaczęlioni
wchodzićdoliterackiegomainstreamu–chociażakuratwśród
czarnychpisarzyuznaniemgodnymautoragłównegonurtu
jakopierwszycieszyłsięRichardWrightnapoczątkulat40.
Niebezznaczeniadlapromocjiprozaikówetnicznychbyłoto,
żecorazlepiejfunkcjonowalioniwsystemieinstytucjilitera-
ckich.ZatemN.ScottMomadayprzetarłszlakwiodącydo
mainstreamuautoromindiańskim,zdobywającw1969roku
nagrodęPulitzerazapowieśćDomutkanyześwitu;podob-
nąpionierskąrolęwstosunkudopisarzylatynoskichodegrał
RudolfoAnaya,autorprzełomowejpowieściBlessMe,Ultima
z1972roku.Wlatach80.naamerykańskiejscenieliterackiej
