Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Niestetywhistoriografiipolskiejnadalprzeważająnegatywneocenypolityki
zewnętrznejpierwszegoWazynapolskimtronie,którewdużejmierzewyni-
kajązniewielkiegozainteresowaniatątematyką.Toprowadzidopowtarzania
obiegowychopinii,któreutwierdzająwprzekonaniu,żeprohabsburskaorienta-
cjakrólabyłaniezgodnazracjąstanupaństwapolsko-litewskiego.Zauważalna
jestznacznadysproporcjamiędzyilościąopracowańdotyczącychsytuacjiwe-
wnętrznejRzeczypospolitejaliczbąpublikacjiomawiającychjejmiędzynaro-
dowepołożenie.Niezniwelujątejróżnicykolejneksiążkipopularnonaukowe
obitwachikampaniach,koncentrującesięnaaspekciemilitarnym,natomiast
słabonaświetlającedziałaniadyplomatyczne5.Istniejezatempotrzebanowego
ujęciaproblematykiosobistychkontaktówZygmuntaIIIzprzedstawicielami
DomuAustriackiegoorazstosunkówpolsko-habsburskich,zbudowanegona
podstawiewnikliwejanalizymateriałuźródłowego,przedewszystkimdoku-
mentówdyplomatycznych-korespondencji,instrukcjiiraportówposelskich,
atakżememoriałów.Niniejszapracajestpróbąrealizacjitaksformułowanego
postulatubadawczego.
Przyjęteramyczasoweobejmująlata1587-1592.Datępoczątkowąwyzna-
czamomentrozpoczęciaprzezHabsburgówstarańokoronępolskąpośmierci
StefanaBatorego.Cezurękońcowąstanowidzień31V1592roku,wktórym
konfirmowanozwiązekmałżeńskiZygmuntaIIIWazyiarcyksiężniczkiAnny,
atakżekoronowanoAustriaczkęnakrólowąPolski.Wybórdatyzamykającej
rozważaniamożebudzićpewnewątpliwości:czyrzeczywiściewybranewyda-
rzeniawyznaczająpoczątekprzyjaźnihabsbursko-polskiejzważywszynafakt
nieratyfikowaniatraktatubytomsko-będzińskiegoprzezarcyksięciaMaksy-
milianaikrólahiszpańskiegoFilipaII.Zawarciemałżeństwazmieniłojednak
charakterrelacjimiędzydworamipraskimikrakowskim,któreprzybraływów-
czasformękontaktówpartnerskichifamiliarnych,copozytywniewpłynęłona
stosunkipolityczno-dyplomatyczne.Trwałaożywionawymianakorespondencji
iposelstw.Podejmowanopróbynawiązaniawspółpracywobliczuzagrożeniatu-
reckiego.RudolfII,któryniemógłzmusićbrataistryjadozaprzysiężeniaukła-
dupokojowegozRzeczypospolitą,całkowiciezrezygnowałzpopieraniasprawy
Maksymiliana.NawetFilipII,zanimjeszczeratyfikowałtraktatbytomsko-
-będziński,zgodziłsięzostaćojcemchrzestnymczwartegodzieckaparymo-
narszejiwysłałzposelstwemdoPolskiadmirałaAragonii-FranciscaHurtado
deMendozę.Pozaobowiązkamireprezentacyjnymiwyznaczyłmutakżeważ-
iWładysławaIV.Warszawa1996;W.Leitsch:DasLebenamHofKönigSigismundsIII.vonPo‑
len.Bd.I-IV.Wien2009;E.opalińsKi:Elitawładzywwojewództwiepoznańskimikaliskimza
ZygmuntaIII.Poznań1981;Idem:RodzinywielkosenatorskiewWielkopolsce,naKujawachina
MazowszuzaZygmuntaIII.Podstawykarier.Warszawa2007.
5Zaprzykładmogąposłużyćmonografiebitwybyczyńskiej.Zob.Z.Boras:BitwapodBy‑
czyną1588.Katowice1988;W.KaczorowsKi:BitwapodByczyną.opole1988;M.PlewczyńsKi:
Byczyna1588.Warszawa1994.
