Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
I.Częśćwstępna
dziejlicznajestkategoriaprawosławnych,porednia,podczasgdypozostałeobejmująpo
kilkanaścieprocentogółuosóbwyznaniaprawosławnego(SADOWSKI,1991,s.118–123).
DokategoriizaproponowanychprzezA.Sadowskiegomożnadodaćdwie
następne:UkraicyorazRosjanie–staroobrzędowcy21.
3.3.Charakterystykajęzykowa
Gwarywschodniosłowiańskieobejmująswoimzasięgiemśrodkowo-wschod-
niąipołudniowo-zachodniączęśćwojewództwapodlaskiego.Zachodniągranicę
gwarwschodniosłowiańskichnaBiałostocczyźniewyznaczyłam.in.ElżbietaSmuł-
kowa.Badaczkastwierdza,żegranicamiędzygwaramipolskimiawschodniosło-
wiańskimiprzebiega
(...)nadKanałemAugustowskimdoBiebrzywokolicySztabina,Biebrządoujścia
Brzozówki,skądpozachodniejstronierzeczkibiegnieonalasaminapołudniowywschód
odKnyszynadoSupraśliwokolicyWasilkowa,SupraślądoNarwi,którejprawymbrzegiem
odchylasięnieconawschódodrzekimiędzyŁapamiiSurażem,przecinającjąkołowsi
Zawyki.NatereniemiędzyNarwiąaBugiemliniawskazujezachodnizasięggwartypu
wschodniosłowiańskiego,przechodzimiędzyBrańskiemaBielskiemPodlaskim,skąd
meandrami,nieconazachódodSiemiatycz,dochodzidoBugu(SMUŁKOWA,2002,
s.374;zob.takżeKJDP,2016,s.57–64).
GwarywschodniosłowiańskieBiałostocczyznysąwięctypowymigwarami
peryferyjnymi(KURASZKIEWICZ,1972).Kwestiaprzynależnościjęzykowej
gwarperyferyjnychoddawnawywołujewielekontrowersji.Tasamagwarabywa
niejednokrotniezaliczanaprzezbadaczydojednegolubdrugiegozsąsiadujących
zesobąjęzyków.Ztakimwłaśnieprzeciwstawnymokreśleniemprzynależności
językowejgwarmamydoczynieniam.in.napograniczubiałorusko-ukraińskim,
por.np.gwarypółnocnopodlaskie(białostockie)(STIEBER,1938a;1938b;KU-
RASZKIEWICZ,1939a,s.104–120;1964,s.247–257;WYHONNAJA,1989,
s.149–155;SMUŁKOWA,1992a,s.21–29;1992b,s.165–166;1993,s.283–289;
SAJEWICZ,1992,mapa;1997,s.91–107,mapa;2000a,s.68–79;ŁESIÓW,1994,
s.117–138;1997a,s.86–100;1997b,s.13–31;1997c,s.279–412;KLIMCZUK,
1995,s.121–125;ARKUSZYN,2004,s.16–18;2007,s.13–17)orazpoleskie
(brzesko-pińskie)(OSSOWSKI,1939b;GAPANOWICZ,MACKIEWICZ,1959,
s.87–102;AWANIESAU,ATRACHOWICZ[KRAPIWA],MACKIEWICZ,1969;
DEJNA,1976,s.13–20;KLIMCZUK,1983,38–39,mapy;SAJEWICZ,1993,
s.255–263;LEWANCEWICZ,1993–2001;ARKUSZYN,2004,s.16–18;BO-
SAK,BOSAK,2005).
21
Rosjanie-staroobrzędowcystanowiąniewielkągrupęizamieszkująwyspowoterenzasiedlony
obecnieprzezludnośćpolskojęzyczną(okoliceAugustowaiSuwałk).Niewszyscymieszkańcy
południowejiśrodkowejczęściwojewództwapodlaskiegosąświadomiistnieniatejgrupyludności.