Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mężczyźni,kobietyirodziny.[ś]Ludzieprzedewszystkimmuszązadbać
osiebiesamych”(nTeGuardian”
,2013).Wsystemie,wktórympaństwo
unikaodpowiedzialnościzaorganizacjężyciaspołecznego,odbywasię-jak
piszeJoannaRutkowiak-trenowaniejednosteknwzachowaniachkonku-
rencyjnych,aspołecznych,egoistycznych,sprywatyzowanych,niesprzyjają-
cychaktywnościopartejnazasadachwspółdziałania,wzajemnegozaufania
idbałościodobrowspólne”(Rutkowiak,2010b,s.114).Wsposóbniezwykle
precyzyjnyrelacjęmiędzykonsumpcjonizmemautratąpoczuciaobywatel-
skościwyraziłainnaautorka:
Indywidualnaodpowiedzialnośćiskoncentrowanienapomnażaniu
prywatnychdóbrmaterialnychprzemieniaobywatelapaństwademo-
kratycznegowkonsumentaglobalnegorynku.[ś]Abyjednakzaka-
muflowaćowądestrukcjęczłowieka-obywatela,podkreślasięmożliwość
udziałuwwyborachlokalnych,parlamentarnych,prezydenckichitd.
Wrezultacieczłowiekzostajeograniczonydominimumwyrażającego
sięjedynieprawemdogłosowaniawwyborachprzedstawicieliwładzy
wpaństwie,zktóregokorzystaprzeważniejedyniepołowauprawnio-
nych.Obywatelskośćpraktycznienieistnieje.Wetyceneoliberalnej
nastąpiłoawansowaniekorzyściwłasnejdorangizasadmoralnych–
egoizm–nastawienienazysk,egocentryzm,chciwość,pożądanie,
pazerność,cynizm(Michałowska,2013,s.96).
PowyższerefleksjekorespondujązespostrzeżeniemHarveya(2008)na
tematrzekomejwolnościwyborówpolitycznych.Wneoliberalnejrzeczy-
wistościniejestmilewidziane,abyjednostkikonstruowałysilneinstytucje
życiazbiorowego(np.związkizawodowe).Zamiastnichpromujesięzaan-
gażowaniewstowarzyszeniaopartenadobrowolnymzrzeszaniusię(np.
organizacjecharytatywne).Najlepszympodsumowaniemwydająsięwtym
miejscusłowaautoraSkonsumowanych:
Niemożnazakładać,żeobywatelesąwyłączniekonsumentami,ponie-
ważindywidualnepragnienietonietosamo,cowspólnapłaszczyzna,
adobropublicznejestzawszeczymświęcejniżzbioremprywatnych
zachcianek.[ś]Republikakonsumentówtopoprostuoksymoron.
Konsumenciniemogąbyćsuwerenni,towyłączniecechaobywateli.
Wolnośćpublicznawymagapublicznychinstytucji,umożliwiających
23
