Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
JacekM.Majchrowski
iDemokracja”
.CelemutworzonejprzeznieRadyPolitycznejmiałabyćodbudo-
wanniezależnegopaństwapolskiegomającegoustrójdemokratyczny”
.Przewod-
niczącymzostałArciszewski,awskładweszło37politykówreprezentujących
tetrzypartie.Przyjętorozwiązaniaprawne,którenadawałyjejcechyprzedsta-
wicielstwaparlamentarnego.Zlikwidowanazostała-jakwcześniejnadmienio-
no-w1954roku.WtymczasiedołączyłydoRadyStronnictwoPracyiod-
łamJednościNarodowejPSL.RadamiałaswojeprzedstawicielstwowStanach
Zjednoczonych,zawiadamiającoswoimpowstaniutakżerządyWielkiejBrytanii
iFrancji,apoparciaudzieliłjejKongresPoloniiAmerykańskiej.Mógłtouczynić
swobodnie,albowiemrządUSAwyraźniedawałdozrozumienia,żenieuznaje
obozuproprezydenckiegozareprezentacjępolskiejemigracji.
Wlatach1953-1954prowadzonointensywnerozmowy,zakończonepod-
pisaniemAktuZjednoczenia14marca1954roku.Doprowadziłyonedopołą-
czeniamiędzyinnymidwóchprzedstawicielstwquasi-parlamentarnych:Rady
NarodowejRPiRadyPolitycznej,wRadęJednościNarodowej.Takjaktobywa
wpolskimżyciupolitycznym,koncepcjejednościowegłoszoneprzezgenerała
KazimierzaSosnkowskiego,abędąceswegorodzajukompromisem,niezostały
zaakceptowane,procesjednoczeniabyłsabotowany.Pierwszyodrzuciłkompro-
mis-mimowcześniejszychzobowiązań-Zaleski.Politycyzwiązanizośrodkiem
legalistycznymuważali,żepowołanieparlamentuuchodźczegopowinnobyćdo-
konanedekretemprezydenta.Wartojednakzwrócićuwagę,żebędącpremie-
remrząduemigracyjnego,generałRomanOdzieżyńskistwierdził,iżRadamusi
zachowaćcharakteropiniodawczy,awodróżnieniuodsejmuniestanowiciała
reprezentatywnego,boniejestwybieranaprzezcałynaród,jakwnormalnym,
suwerennympaństwie19.WAkcieZjednoczeniabyłowielezapisówoRadzieJed-
nościNarodowej,któramiałabyzastępowaćizby.Miałapochodzićznominacji,
alezczasemmiaływejśćdoniejosobyzwyboru,zkrajówosiedleniaPolaków.
RJNmiałaprawozgłaszaniadekretów,prawoskładaniaoświadczeńwsprawach
publicznych,aleprzedopublikowaniempowinnaprzesyłaćtetekstydowiado-
mościrządowi.Strukturaikompetencjebyłykrojonenawzórparlamentu.Wy-
cofanieprzezZaleskiegodecyzjioustąpieniuzurzędudoprowadziłodorozłamu
imiędzyinnymiutworzeniadwóchquasi-parlamentówuchodźczych:Tymcza-
sowejRadyJednościNarodowejiRadyRzeczypospolitejPolskiej.
Obózzjednoczeniowy,awięcantyprezydencki,postanowiłpowołaćinsty-
tucjęmającącechyprzedstawicielstwanarodowegonaemigracji.Tymczasową
RadęJednościNarodowejzamierzanopowołaćbezopieraniasięnakonstytucji
kwietniowej.Myślanooprzeprowadzeniuwyborówwśródogółuwychodźstwa,
takbyreprezentowanebyłynietylkostronnictwa,którychrealnąsiłęnaemigracji
trudnobyłoustalić,lecziorganizacjespołeczne.Wtensposóbwyłonioneprzed-
stawicielstwomiałobytytułdosprawowaniafunkcjiustawodawczych-mogłoby
takżewypowiedziećsię,czyurządprezydentaRP(poZaleskim)jestopróżniony,
19R.Turkowski,RadaNarodowaś,op.cit.,s.129.Wartozwrócićuwagę,żewybranotyl-
ko24radnych,resztędokooptowano.Istotnyjesttakżefakt,żewyborachwzięłoudziałjedynie
4%wyborców.
